प्रदेश नं २ पछाडि परेकोमा मुख्यमन्त्री गद्दीद्वारा चिन्ता

Posted: 10 May 2019 09:42 AM PDT


प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/
प्रदेशस्तरीय खानेपानी तथा सरसफाइ स्वच्छता समितिको आयोजनामा खुला दिसामुक्त अभियानसम्बन्धी कार्यशाला एवं अन्तत्र्रिmया शुक्रवार सम्पन्न भएको छ ।
वीरगंजमा आयोजित कार्यक्रमको उद्घाटन गर्दै प्रदेश नं २ का मुख्यमन्त्री लालबाबू राउत गद्दीले दुनियाँ कहाँबाट कहाँ पुगिसक्यो तर यहाँका जनतालाई सरसफाइको पाठ पढाउनु दुःखद भएको बताए । उनले देश अहिले पूर्णरूपमा खुला दिसामुक्त घोषणा अभियानमा रहेको र सबैभन्दा पछाडि प्रदेश नं २ रहेकोमा चिन्ता व्यक्त गरे ।
उनले भने– “ठोस योजनासहित अभियन्ताहरूलाई तत्काल के कस्तो सहयोग चाहिन्छ, चालू आवको मसान्तसम्म के कति शौचालय बनाउन सकिन्छ, सो कार्यमा सहयोग गर्छु । यहाँका जनतालाई सबै कुरा सिकाउनुपर्छ ।”
कार्यक्रममा सहभागीहरूले अन्य प्रदेशको तुलनामा प्रदेश नं २ धेरै पछाडि परेको बताए । यहाँका जनता मानसिकरूपमा तयार नभएको कारण शौचालय बनाउन आनाकानी गरिरहेको आरोप लगाए । सन् २०१४ देखि अभियानको रूपमा सञ्चालन भएको तर अहिलेसम्म पूर्णरूपले खुला दिसामुक्त घोषणा नहुनु दुःखद भएको बताए ।
कार्यक्रममा प्रस्तुत गरिएको तथ्याङ्क अनुसार बारामा ७ हजार घरधुरी र पर्सामा ४,३१६ घरधुरीमा शौचालय बनाउन बाँकी छ । पर्सामा ११२ वटा वडा रहेको र सोमध्ये ९४ वटा वडा खुला दिसामुक्त घोषणा भएको र १८ वटा वडा खुला दिसामुक्त हुन बाँकी छ । १४ वटा स्थानीय तहमध्ये महानगरको ९ वटा वडा खुला दिसामुक्त हुन बाँकी रहेको जानकारी गराइएको थियो ।
पर्सा जिल्लाको धोबिनी गापा शौचालय बनाउन पछि परेको र पर्सागढी नपा, ठोरी, जगरनाथपुर, छिपहरमाई गापा पूर्णरूपले खुला दिसामुक्त घोषणा भएको जानकारी गराइएको थियो ।
जिल्ला समन्वय समिति, पर्साका सभापति नेक महमदको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रममा जिसस बाराका अध्यक्ष नवलकिशोर सिंह, प्रदेश नं २ का स्वच्छता अभियानका अभियन्ता सलाउद्दीन अहमद, नेपाल पत्रकार महासङ्घका प्रदेश अध्यक्ष दीपेन्द्र चौहानलगायतले मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए । कार्यक्रममा देवेन्द्र झा, जकी अन्सारी, नमस्तेलाल श्रेष्ठलगायतले कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए ।
मेयर–मुख्यमन्त्रीबीच आरोप–प्रत्यारोप
कार्यक्रममा मेयर विजय सरावगी तथा मुख्यमन्त्री गद्दीबीच आरोप–प्रत्यारोप भएको थियो ।
मेयर सरावगीले प्रदेश सरकारको काम कर्तव्यप्रति स्थानीय तह खुशी नरहेको आरोप लगाए । रु ५ लाखसम्मको योजना प्रदेश सरकारले विकास गर्न दिएकोमा दुःख व्यक्त गर्दै मेयर सरावगीले प्रदेश सरकारले पठाएको सशर्त रकम कुनै कामको नभएको बताए । सशर्त रकम पठाउँदा विभिन्न झमेला भएको बताए । महानगरको मेयर भएको २० महीना पुग्दा आपूm असफल हुनुको कारण प्रदेश सरकार, नीति नियम, महानगरका कर्मचारी, जनप्रतिनिधि रहेको मेयरले आरोप लगाए । कर्मचारीहरूले भत्ता, जनप्रतिनिधिले सुविधा खोजेर सबै काममा अवरोध गरेको मेयर सरावगीको आरोप थियो ।
प्रदेश सरकारप्रति कडारूपमा प्रस्तुत भएका मेयर सरावगीको प्रश्नको जवाफ दिंदै मुख्यमन्त्री गद्दीले निर्वाचित प्रतिनिधिले के गर्दैछन्, जनतालाई सबै थाहा छ तर आपूm ठीक भएको र सबैलाई बेठीक ठान्नु जायज नरहेको बताए । उनले पैसाले बुद्धि आउँदैन, त्यसको लागि अध्ययनको आवश्यकता रहेको बताए । कसको काम गर्ने क्ष्Fमता कति छ, त्यो समाजले हेरिरहेको छ ।
मुख्यमन्त्री गद्दीले सामाजिक काममा राजनीति र पार्टीको कुरा गरेर कुरा बङ्ग्याउनु गलत रहेको टिप्पणी गरे । काम गर्न नआएपछि कर्मचारी र निर्वाचित प्रतिनिधिमाथि आरोप लगाउनु गलत भएको मुख्यमन्त्रीले बताए ।
मुख्यमन्त्रीद्वारा वृद्धाश्रमको शिलान्यास

Posted: 10 May 2019 09:41 AM PDT


प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/
प्रदेश नं २ का मुख्यमन्त्री लालबाबू राउत गद्दीले वीरगंज महानगरपालिका–१६ मा निर्माण हुन लागेको ज्येष्ठ नागरिक वृद्धाश्रममा सक्दो सहयोग गर्ने बताएका छन् ।
नगवामा आयोजित शिलान्यास कार्यक्रममा मुख्यमन्त्री गद्दीले भवन निर्माणमा प्रदेश सरकारले निरन्तर सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे ।
नगवाको दक्षिणपट्टि भुटनदेवी मन्दिरको पूर्वपट्टिको खाली जग्गामा २२ सय वर्ग फुटमा वृद्धाश्रम निर्माण हुँदैछ । करीब रु ४ करोडको लागतमा निर्माण हुने वृद्धाश्रममा प्रदेश सरकारले चालू आवमा रु ५० लाख लगानी गरेको छ ।
उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष्F कृष्ण श्रेष्ठको सभापतित्वमा शुरू भएको कार्यक्रममा प्रदेशसभा सदस्य सिंहासन साह कलवार, करिमा बेगम, केन्द्रीय सदस्य वीरेन्द्र यादव, वडाध्यक्ष श्यामबाबूलगायतले मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए ।
प्रअले निष्कासनको धम्की दिएपछि छात्राहरूमा रुवाबासी

Posted: 10 May 2019 09:40 AM PDT


प्रस, सेढवा, २७ वैशाख/
नेपाल राष्ट्रिय मावि भिखमपुरमा अध्ययनरत छात्राहरूलाई प्रधानाध्यापकले निष्कासनको धम्की दिएका छन् ।
छात्राहरूले विद्यालयमा शौचालयको समुचित व्यवस्था नभएको, पुस्तक वितरण नगरिएको, विद्यालयको भौतिक संरचनाको मर्मतसम्भार नगरिएको, फर्निचर यथोचित नभएकोलगायतका गुनासाहरू धोबिनी गाउँपालिकाका प्रमुख सुरेशप्रसाद कुर्मीसमक्ष राखेका थिए ।
छात्राहरूले हिजो गापा प्रमुखसमक्ष समस्या राखेको विषयलाई लिएर विद्यालयका प्रअ अमरुल्लाह आलमले निष्कासनको धम्की दिएको छात्राहरूले गुनासो गरेका छन् । कक्ष्Fा ९ मा अध्ययनरत छात्रा चाँदनी कुमारीले विद्यालय प्रशासनले समस्या समाधान नगरेको हुँदा गापाको ध्यानाकर्षण गराइएको र सो गराउँदा प्रअले निष्कासनको धम्की दिएको बताइन् । उनले कक्ष्Fाकोठामा झ्याल, ढोका नहुँदा हुरीबतासको बेला अध्ययनमा निकै समस्या हुने गरेको बताइन् ।
यसैगरी फर्निचरको अभावमा छात्राहरू कक्षाकोठामा उभिएर पढ्नुपर्ने अवस्था रहेको, छात्राहरूको लागि समुचित शौचालयको व्यवस्था नगरिएको, एउटा मात्र शौचालय रहेको र त्यसमा ठूलो सङ्ख्यामा रहेका छात्राहरू लामबद्ध भएर लामो समयसम्म बस्नुपर्ने अवस्था भएकोले सोको निराकरणको लागि गापाको ध्यानाकर्षण गराइएको चाँदनीले रुँदै बताइन् । छात्राहरूलाई प्रअले निष्कासनको धम्की दिएपछि आज सो विद्यालयमा छात्राहरूबीच रुवाबासी भएको थियो ।
छात्राहरूको गुनासो सम्बन्धमा प्रअ आलमसँग बुझ्दा उनले विद्यालय समयमा छात्राहरू कहींकतै जाँदा जानकारी गराएर जानुपर्नेमा सो नगरेकाले सामान्य झपारेको मात्र बताए । उनले एक साताभित्र पुस्तकको समस्या समाधान हुने बताउँदै छात्राहरूको लागि एउटा मात्र शौचालय हुँदा समस्या भएको स्वीकारे । उनले आर्थिक अभावको कारण विद्यालयको भौतिक संरचनामा सुधार गर्न नसकिएको र स्थानीय तहले विद्यालयको स्तरोन्नतिका लागि कुनै पहल नगरेको गुनासो गरे ।
नेराप्रावि भिखमपुरमा १ हजार २ सय विद्यार्थी अध्ययनरत छन् । तर धेरैजसो विषयगत शिक्ष्Fकको अभाव छ । स्थानीय तह गठन भएको डेढ वर्ष बितिसक्दा पनि मातहतका विद्यालयहरूको भौतिक संरचना सुधारमा ध्यान दिइएको छैन ।
सिम्रौनगढमा लामखुट्टेविरुद्ध अभियान

Posted: 10 May 2019 09:38 AM PDT


प्रस, सिम्रौनगढ, २७ वैशाख/
सिम्रौनगढ नगरपालिकाले लामखुट्टेविरुद्ध अभियान शुरू गरेको छ । ११ वटै वडामा लामखुट्टेविरुद्ध अभियान शुरू भएको स्वास्थ्य उपसंयोजक राजेन्द्रप्रसाद साहले बताए ।
अभियान वैशाख १६ गतेदेखि शुरू भएको र ११ वटै वडामा सञ्चालन हुने उनले बताए । दुईवटा वडामा स्प्रे गरिएको र ९ वटा वडामा स्प्रे गरिने बताए । लामखुट्टेको कारण मलेरिया, कालाज्वर, डेंगुजस्ता खतरनाक रोग हुने सम्भावना रहेकोले नपाले लामखुट्टेविरुद्ध अभियान शुरू गरेको हो ।
बढ्दो गर्मीसँगै वृद्धि भएको लामखुट्टे अहिले अत्यधिक गर्मीको कारण केही कमी आएको छ । अत्यधिक जाडो र गर्मीमा लामखुट्टेको लार्भा हुर्किन नसक्दा लामखुट्टेको सङ्ख्या वृद्धि हुन पाउँदैन । औसतमा लामखुट्टेको आयु १५ दिन हुने र अत्यधिक गर्मी र जाडोमा लार्भा उत्पादन हुन नसक्दा लामखुट्टेको सङ्ख्या घट्ने गर्छ ।
बाराको धरमपुरमा धर्मको कुरालाई लिएर विवाद, परम्परा नमान्दा अवधेश यादवका परिवार विस्थापित

Posted: 10 May 2019 09:37 AM PDT


प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/
बाराको सुवर्ण गाउँपालिका–६ धरमपुर टोलका अवधेश यादवको घरपरिवारलाई परम्परागत हिन्दू धर्म नमानेर आधुनिक हिन्दू धर्म अवलम्बन गरेको कसूरमा गाउँका अगुवा भनाउँदाहरूले सामाजिक बहिष्कार गरेपछि उनीहरू विस्थापित हुनुपरेको छ ।
अवधेशले पिता अनुठा यादवको वैशाख १५ गते मृत्यु भएपछि बुबाले अपनाएको कबिरपन्थी (सतसाहेब) अनुसार सात दिनमा काजक्रिया सम्पन्न गरेका थिए । उनले सातौं दिनसम्म गीता–महाभारत पाठ गराएका थिए । तर गाउँका पूर्व वडाध्यक्षहरू विद्यानन्द यादव, ह्दयनारायण राउत, रामाधार राउत, रघुनाथ चौरसियासहित भरोसी राउत, गणेश यादव, मुंसी यादव, बैधनाथ गिरी, श्रीनिवास बरै, रामाश्रे राउतलगायत १२ जनाले परम्परागत हिन्दू धर्म–संस्कृति पालना नगरेको भन्दै अवधेशका परिवारलाई सामाजिक बहिष्कारको घोषणा गरेका थिए ।
उर्दी जारी गर्दै सामाजिक बहिष्कार गर्दा अवधेशका परिवारसँग समाजको बोलचाल बन्द, उनीहरूको घरमा आउजाउ बन्द, खेतबारीमा काम गर्न बन्द र उर्दीको उल्लङ्घनकर्तालाई ३० हजार रुपैयाँ दण्ड गर्ने घोषणा गरेका थिए । बुबाको अन्तिम संस्कारदेखि नै अगुवाहरूले आप्mना गतिविधि बढाएको र काजक्रिया गरुन्जेलसम्म पनि गाउँमा बसिनसक्नु अवस्था पारेपछि वैशाख २२ गते नै गाउँ छोडेर हेटौंडा–८ मा बस्न आएको अवधेशले बताए ।
उर्दी जारी गरेपछि गाउँका दुईजना भुवनेश्वर पासवान र दिनेशलाल यादव अवधेशको घरखेतमा काम गरेको कसूरमा अगुवाहरूले उनीहरूलाई पनि सामाजिक बहिष्कारको घोषणा गरेका थिए । तर दुवैजनाले पहिलोपटकको गल्ती भनेर गाउँसभामा माफी मागेपछि उनीहरूविरुद्धको निर्णय फिर्ता लिइएको थियो ।
अवधेशले भने गाउँमा रहेको रुचि राइस मिल, विन्ध्वा गल्ला भण्डारको कारोबार छाडेर हेटौंडामा जग्गा भएकोले आमा, पत्नी, भाइ–बुहारी, छोराछोरी, भतिजाभतिजीसहित नौजनाको परिवार विस्थापित हुनुपरेको छ । तर सामाजिक बहिष्कार र विस्थापित गराएका आरोपीमध्ये पूर्व वडाध्यक्ष विद्यानन्द यादवले सामाजिक बहिष्कार गरेको स्वीकारे पनि अन्य दण्ड आदि अस्वीकार गरे । उनले भने– अनुठाजीको मृत्युमा दाहसंस्कारका लागि गएका आफन्तजन, गाउँटोलका मानिसहरूको भनाइ अवधेशले नमानेपछि अन्तिम संस्कार सम्पन्न भएपछि सबैजना फिर्ता आए । त्यसपछि काजक्रिया पनि परम्परागतरूपमा नभएपछि गाउँका सबैजना बसेर उसलाई आप्mनो तरीकाले धर्म मान्न दिने र हामीले आप्mनो परम्परा निर्वाह गर्ने भन्दै निर्णय भएको बताए । अवधेशको परिवारसँग कसैले कुनै सामाजिक, धार्मिक व्यवहार नगर्ने निर्णय पनि भएको बताए । उनले सामाजिक निर्णयमा दण्ड जरिवानाको कतै चर्चा नगरिएको पुष्टि गरे । यादवले अवधेशको परिवार तीन/चार वर्षदेखि हेटौंडामा बस्दै आएको र उनको रुचि राइस मिल तथा गल्ला भण्डार बरियारपुरका बिन्दा भन्नेले हेर्दै आएको बताए ।
वडाध्यक्ष शिवधारी दास तत्वाले घटना सम्बन्धमा अनभिज्ञता जाहेर गरे । उनले मृत्युदेखि पगरीप्रथाबाट दाहसंस्कारसम्मको कुरा सुनेको तर बहिष्कारको जानकारी आपूmलाई नगराइएको बताए । घटना भएको वडा आप्mनो भएपनि वडा कार्यालयदेखि २ किलोमिटर टाढा पर्ने बताउँदै यसबारेमा सोधखोज गर्ने बताए ।
फोटोपत्रकार श्रेष्ठलाई पितृशोक

Posted: 10 May 2019 09:35 AM PDT

प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/
फोटोपत्रकार पङ्कज श्रेष्ठलाई पितृशोक परेको छ । श्रेष्ठका पिता पूर्णबहादुर श्रेष्ठको शुक्रवार दिउँसो ७२ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ ।
विगत केही महीनादेखि अस्वस्थ रहँदै आएका श्रेष्ठ दुई दिनअघि नेशनल मेडिकल कलेजबाट उपचारपछि घर फिर्ता भएका श्रेष्ठको आज निधन भएको हो । श्रेष्ठ वीरगंजको पुराना फोटोग्राफर हुन् । श्रेष्ठले आदर्शनगरमा लामो समयसम्म नेपाल स्टुडियो सञ्चालन गरेका थिए ।
औद्योगिक ग्रामको लागि जग्गा छुट्याउने

Posted: 10 May 2019 09:35 AM PDT


प्रस, निजगढ, २७ वैशाख/
निजगढमा औद्योगिक ग्राम तथा अन्य प्रयोजनका लागि ऐलानी, पर्ती जग्गाको नाप, नक्शा गरी जग्गा छुट्याउन शुक्रवार सरोकारवाला पक्षसँग अन्तत्र्रिmया गरेको छ ।
निजगढ नगरपालिका वडा नं ९ मा रहेको ऐलानी, पर्ती जग्गाको यकिन पहिचान गरी जग्गाको नाप, नक्शा गरी जग्गा छुट्याउने कार्य शुरू गरिएको निजगढ नगरप्रमुख सुरेशकुमार खनालले जानकारी दिए । सो वडामा रहेको बकैयाखोलालगायत क्षेत्रमा रहेका ऐलानी, पर्ती जग्गालाई छुट्याइने र निजगढलाई सुहाउँदो उद्योग सञ्चालनका लागि प्रयोग गर्न दिइने नगरप्रमुख खनालले भने । ऐलानी, पर्ती जग्गालाई कोही कसैले कुनै किसिमबाट जग्गाधनी प्रमाणपुर्जा निकालिएको रहेछ भने पनि प्रक्रियामा गई त्यस्ता जग्गालाई नगरपालिकाले बदर गराइ नपाको मातहतमा ल्याउने तयारीसमेत भइरहेको उनले जानकारी गराए ।
सोही वडामा करीब दुई दशकयतादेखि सञ्चालनमा आइरहेका क्रसर उद्योगहरूलाई पनि उचित व्यवस्थापन गर्नेतर्पm निजगढ नगरपालिका अग्रसर भइरहेको बताउँदै त्यस स्थानमा वैज्ञानिक ढङ्गबाट शहीद हीरालाल खेलमैदानलाई व्यवस्थित गर्ने, बसपार्कलगायतका संरचना निर्माण गरी व्यवस्थित निजगढ बनाउनुपर्ने आवश्यकता रहेको भन्दै सम्बन्धित निकायहरूसँग परामर्श भइरहेकोसमेत उनले बताए ।
कार्यक्रममा निजगढ नगरउपप्रमुख लीलादेवी लामिछाने, वडा नं ९ अध्यक्ष सुदर्शन बडाल, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत विशकसेन ढकाल, बेनीबहादुर मोक्तान, महेशी कुमर, उद्धव चौलागाईं, रवि बर्तौला, सागर तामाङलगायतले मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए । निजगढ नगरपालिकाको आयोजनामा भएको सो अन्तत्र्रिmयामा स्थानीय राजनीतिक दल, सङ्घसंस्थाका प्रतिनिधि, क्रसर व्यवसायी, वडाका नागरिक, सञ्चारकर्मीलगायत सहभागी थिए । कार्यक्रमको सञ्चालन शम्भु चौरसियाले गरेका थिए ।
विद्यालय र कलेजबीच भाषण प्रतियोगिता

Posted: 10 May 2019 09:34 AM PDT


प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/
प्याब्सन अन्तर्गतका १० वटा विद्यालय र २ वटा कलेज मिलेर गठन भएको वाहिनी ग्रुप अफ इन्स्टिच्यूशनद्वारा वीरगंजमा भाषण प्रतियोगिता सम्पन्न भएको छ । वीरगंजस्थित नेशनल इन्फोटेक कलेजको सभाहलमा आयोजित प्रतियोगितामा ५, ६ र ७ कक्षाको समूह ‘ए’मा गौतम माविका गौरव उपाध्याय प्रथम, गौतम माविकी महालक्ष्मी चौधरी द्वितीय र जीवनज्योति माविका प्रकाश यादव तृतीय भए भने कक्षा ८, ९ र १० कक्षाको समूह ‘बी’मा श्रेया कुर्मी प्रथम, गौतमका आदित्य कुशवाहा द्वितीय र ज्ञानज्योतिका रिसिका साह तृतीय भएका थिए ।
विजयी विद्यार्थीहरूलाई प्रमाणपत्रसहित ट्रफी हस्तान्तरण गरिएको थियो । वाहिनी समूहका सदस्य विद्यालय मिनील्यान्ड माविका निर्देशक लालबाबू पटेलको सभापतित्व र वीरगंज महानगर शिक्षा प्रशासन महाशाखाका प्रमुख अरविन्दलाल कर्णको प्रमुख आतिथ्यमा सम्पन्न प्रतियोगिताको निर्णायकमण्डलमा नेकपाका नेता रहबर अन्सारी र डिएभिआरबी केडिया स्कूलका प्रिन्सिपल त्रिदेव उपाध्याय रहेका थिए । वीरगंजमा शिक्षा क्षेत्रको अस्वस्थ प्रतिस्पर्धालाई हटाउन र गुणस्तरीय शिक्षाको लागि यो समूह गठन भएको गौतम माविका प्रबन्ध निर्देशक सोनम लामाले बताए । यस समूह अन्तर्गत विपिसी र एनआई दुई कलेज तथा १० वटा विद्यालयमा गौचम, माउन्ट एडमन्ड, चिल्ड्रेन्स वल्र्ड, जीवनज्योति, आदर्श स्कूल, ज्ञानज्योति, अल्पाइन, मिनील्यान्डलगायत रहेका छन् ।
कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि कर्णले बालबालिकाले मञ्चमा आआप्mनो अभिव्यक्ति निर्धक्क भएर प्रस्तुत गर्नु नै उनीहरूको जीत भएको बताए । उनले विद्यार्थीहरूलाई मञ्चमा अभिव्यक्ति दिंदा हिचकिचाउन नहुने बताए ।
भाषणकलामा अब्बल बन्न ऐनामा अभ्यास गरी हाउभाउका साथ विभिन्न उदाहरणका साथ पेश गरिएका अभिव्यक्तिले सबैको मन छुने गरेकोले त्यसतर्पm अभ्यास गर्न वक्ताहरूले विद्यार्थीहरूलाई सुझाव दिएका थिए।
वीरगंजका व्यापारी लालबाबूको फर्ममा छापा

Posted: 10 May 2019 09:32 AM PDT

प्रस, परवानीपुर, २७ वैशाख/
राजस्व अनुसन्धान कार्यालय पथलैयाले वीरगंजका व्यापारी लालबाबू गुप्ता भनिने प्रेमकुमार गुप्ताको दुईवटा फर्ममा छापा मारी सबै कागजात नियन्त्रणमा लिएको छ । वीरगंजको बिर्तास्थित नापी कार्यालयअगाडि रहेको उनको घरमैं रहेको मा अम्बे भण्डार र अमर इन्टरनेशनल गरी दुईवटा फर्ममा छापा मारेको राजस्व अनुसन्धान कार्यालय पथलैयाका प्रमुख राजनकुमार बिसीले जानकारी गराए ।
राजस्व विभागको निर्देशन अनुसार व्यापारी गुप्ताको खरीद–बिक्री रजिस्टर, स्टक, बील, भौचर, चेक, लेजरलगायत कागजात नियन्त्रणमा लिई आइतवार कार्यालयमा उपस्थित हुन पत्र काटेको उनले बताए ।
विभागमा उनले कम समयमा ट्रेडिङ व्यवसायको नाममा दर्जनौं व्यवसायीको पैसा ठगी गरी अर्बौंको सम्पत्ति जोडेको राजस्व विभागमा उजुरी परेपछि विभागले उनको फर्मको अनुसन्धान थालेको हो । दुईवटा फर्म गुप्ता र निजकी पत्नी रिनादेवीको नामबाट सञ्चालित छन् ।
दिउँसो ३ बजे राजस्व अनुसन्धान कार्यालय पथलैयाका अनुसन्धान अधिकृत चुडामणि बस्यालको नेतृत्वमा वीरगंज आएको टोलीले छापा मारी सबै कागजात नियन्त्रणमा लिएको हो । स्रोतका अनुसार भारतीय मूलका गुप्ताले २०६४ सालमा नेपाली जन्मसिद्ध नागरिकता लिई ट्रेडिङ व्यापार शुरू गरेको र २०७६ सम्म वीरगंजमा ७ कित्ता जग्गा र काठमाडौंमा २ कित्ता जग्गा जोडेको विभागमा उजुरी परेको थियो । गुप्ताले व्यापारलाई ठगीधन्दा बनाएको वीरगंजका व्यवसायीहरूले आरोप लगाएका छन् । वीरगंजका एकजना व्यापारीका अनुसार उनले वीरगंजका दर्जनौं व्यवसायीको पैसा पचाएर अर्बौंको सम्पत्ति जोडेको बताए । “शुरूशुरूमा उनी नगदमैं कारोबार गर्छन्, त्यसपछि आधा पैसा दिन्छन्, त्यसपछि करोडौं रुपैयाँ पचाउँछन्,” ट्रेडिङ कारोबार गर्ने उनका निकटतम एक व्यवसायीले भने,“त्यस्ता ठगहरूलाई अवश्य कारबाही हुनुपर्छ ।”
४० वटा ईरिक्सामाथि कारबाई

Posted: 10 May 2019 09:32 AM PDT


प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/
व्यवस्थित वीरगंज अभियान अन्तर्गत शुक्रवार एकै दिन ४० वटा ईरिक्सामाथि कारबाई भएको छ ।
इजाजत अनुसारको स्टिकर नराखेको, ब्लुबूक, सवारीचालक अनुमतिपत्र नभएका ईरिक्शालाई नियन्त्रणमा लिएर कारबाई शुरू गरेको अभियानका उपाध्यक्ष प्रकाश खेतानले बताए ।
वीरगंजमा सञ्चालित ईरिक्शालाई रूट अनुसारको स्टिकर प्रदान गरेको र आवश्यक कागजातका साथै सवारीचालक अनुमतिपत्र नलिएर ईरिक्शा सञ्चालन गरेको गुनासाका आधारमा आज अपराह्न ४ बजेदेखि घण्टाघरमा ट्राफिक र प्रहरीसमेतको सहयोगमा ईरिक्शाविरुद्ध चेकजाँच अभियान सञ्चालन गरेको उनले बताए ।
यसअघि गरिएको चेकजाँचमा नाबालकहरूले समेत ईरिक्शा सञ्चालन गरेको पाइएको थियो । सोक्रमलाई न्यूनीकरण गर्न आज घण्टाघरमा चेकजाँच गरिएको र त्यसमा ४० वटा रिक्सा कारबाईमा परेको अभियानका सहसंयोजक खेतानले बताए ।
भीष्मपर्व–४२

Posted: 10 May 2019 09:30 AM PDT


उमाशङ्कर द्विवेदी
धृष्टद्युम्नले हेरे– जसरी आँधीले वृक्षहरूलाई भाँचिदिन्छ, त्यसरी नै भीमसेनले शत्रुसेनाको संहार गरिरहेका थिए तथा उनको गदाको चोटले रथी, घोडचढी, पैदल र हात्तीसवारहरू आर्तनाद गरिरहेका थिए । तत्पश्चात् उनको छेउमा पुगेर धृष्टद्युम्नले उनलाई आप्mनो रथमा बसालेर अङ्कमाल गर्दै आश्वासन दिए ।
अनि तपाईंका छोराहरूले धृष्टद्युम्नमाथि बाणवर्षा गर्न थाले । धृष्टद्युम्न अद्भुत प्रकारले युद्ध गर्ने खालका थिए । शत्रुहरूको बाणवर्षाले उनलाई अलिक पनि व्यथा भएन, उनले सबै योद्धाहरूलाई आप्mनो बाणबाट बिधि दिए । यसपश्चात् पनि तपाईंका पुत्रहरूलाई आइलाग्न लागेको देखेर महारथी दु्रपदकुमारले ‘प्रमोहनास्त्र’ नामक अस्त्रको प्रयोग गरे । त्यसको प्रभावले सबै नरवीरहरू मूर्छित भइहाले । द्रोणाचार्यले यो समाचार सुनेर शीघ्र नै त्यस स्थानमा आइपुगे । उनले देखे भीमसेन र धृष्टद्युम्न रणमा मज्जाले विचरण गरिरहेका थिए र तपाईंका जम्मै पुत्रहरू अचेत भई सोत्तर परिरहेका थिए । अनि आचार्यले प्रज्ञास्त्रको प्रयोग गरेर मोहनास्त्रको निवारण गरिदिए । यसबाट उनीहरूमा पुनः प्राणशक्ति आइपुग्यो र ती महारथीहरू उठेर भीम र धृष्टद्युम्नको सामु पुनः युद्ध गर्नको लागि आइ डटे ।
यता राजा युधिष्ठिरले आप्mना सैनिकहरूलाई बोलाएर भने– अभिमन्यु आदि बा¥ह महारथीहरू कवच आदिबाट सुसज्जित भएर आप्mनो शक्तिभरिको प्रयत्न गरेर भीम र धृष्टद्युम्नको छेउमा जाऊन र उनीहरूको समाचारबारेमा पत्तो लगाऊन्, मेरो मन उनको लागि ठूलो सन्देहमा परेको छ ।
युधिष्ठिरको आज्ञा सुनेर सबै पराक्रमी योद्धाहरू ‘बेस’ भनेर आज्ञानुसार हिंडे । त्यति बेला मध्याह्न भइसकेको थियो । धृष्टकेतु, द्रौपदीका पुत्रहरू तथा केकयदेशीय वीर अभिमन्युलाई अगि पारेर बडो भारी सेनाको साथ हिंडे । उनीहरूले सूचीमुख व्यूह बनाएर कौरव सेनाको व्यूह भेदन गरेर कौरवसेनाभित्र छिरे । कौरव योद्धाहरूलाई भीमसेन र धृष्टद्युम्नले पहिलेबाट नै भयभीत तथा मूर्छित पारिदिएका थिए, त्यसैले उनीहरूले यिनीहरूलाई रोक्नमा समर्थ भएनन् ।
भीमसेन र धृष्टद्युम्नले अभिमन्यु आदि वीरहरूलाई आपूmछेउ आएको देखेर उनी धेरै प्रसन्न भए र बडो उत्साहका साथ तपाईंको सेनाको संहार गर्न थाले । यत्तिकैमा दु्रपदकुमारले आप्mनो गुरु द्रोणाचार्यलाई अकस्मात् त्यहाँ आइरहेको देखे । अनि तपाईंका पुत्रहरूलाई मार्ने विचार त्यागेर भीमसेनलाई केकयको रथमा बसालेर अस्त्रहरूको पारगामी द्रोणाचार्यमाथि धावा गरे । उनलाई आपूmतिर आइरहेको देखेर आचार्यले एउटा बाण हानेर उनको धनुषलाई काटिदिए र चारवटा बाण हानेर उनको चारवटै घोडाहरूलाई मारेर सारथिलाई पनि यमराजको घरमा पठाइदिए । अनि महाबाहु धृष्टद्युम्न त्यस रथबाट हाम्फालेर अभिमन्युको रथमा गई बसे । त्यति बेला पाण्डवसेना थुर्रर कामे, आचार्य द्रोणले आप्mनो तीखो बाण हानेर उनीहरूलाई क्षुब्ध पारिदिए । अर्कोतिरबाट महाबली भीष्मजीले पनि पाण्डवसेनाको संहार गर्न थाले ।
सञ्जयले भने– तदन्तर सूर्यदेवमाथि संन्ध्याको रातो छाया पर्न थालेपछि दुर्योधनले भीमसेनको वध गर्ने मनसुबाले उनीमाथि धावा गरे । आप्mनो अटल बैरीलाई आपूmतिर आइरहेको देखेर भीमसेनको क्रोधको सीमा रहेन । उनी भन्न थाले– आज मैले त्यो अवसर पाइहाले, जसको धेरै दिनदेखि प्रतीक्षा गर्दै थिएँ, यदि तिमीले युद्धलाई छाडेर भागेनौं भने आज म अवश्य नै तिम्रो वध गर्नेछु । माता कुन्तीले जुन कष्ट झेल्नुप¥यो, हामीहरूले जुन वनवास भोग्नुप¥यो तथा द्रौपदीले जुन अपमानको दुःख सहनुप¥यो, ती जम्मैको प्रतिशोध आज तिमीलाई मारेर लिनेछु । यति भनेर भीमसेनले धनुष चढाइ दुर्योधनतिर बल्दै गरेको अग्निशिखाको समान छब्बीस बाण हाने । अनि दुईटा बाण हानेर उनको सारथिलाई मारिदिए, चारवटा बाण हानेर उनको घोडाहरूलाई मारिदिए तथा दुईटा बाण हानेर छत्र र छवटा बाण हानेर ध्वजालाई काटिदिए । यसपछि उनकै सामु उभिएर उच्च स्वरले सिंहनाद गर्न थाले ।
यत्तिकैमा कृपाचार्य आएर दुर्योधनलाई आप्mनो रथमाथि बसाले । भीमसेनले उनलाई सा¥है घाइते र व्यथित पारिदिएका थिए, त्यसैले उनी रथको पछिल्लो भागमा बसेर विश्राम गर्न थाले । तत्पश्चात् भीमसेनलाई जित्ने अभिप्रायले कैययन् हजार रथको साथ जयद्रथ आइलागे । धृष्टकेतु, अभिमन्यु, द्रौपदीका पुत्रहरू र केकयदेशीय राजकुमारहरू तपाईंका पुत्रहरूसित युद्ध गर्न थाले । यसैबेला चित्रसेन, सुचित्र, चित्राङ्गद, चित्रदर्शन, चारूचित्र, सुचारु, नन्दक र अपनन्दक–यी आठ वीरहरूले अभिमन्युको रथलाई चारैतिरबाट घेरा हाले । यो देखेर अभिमन्युले प्रत्येकलाई पाँच/पाँच बाण हाने । अभिमन्युको यस पराक्रमलाई उनीहरूले सहन गर्न नसकेर अभिमन्युमाथि तीक्ष्ण बाणहरूको वर्षा गर्न थाले । अनि त अभिमन्युले आप्mनो त्यो पराक्रम देखाए, जसबाट तपाईंका सैनिकहरू कामे । मानौं देवासुर सङ्ग्राममा बज्रपाणि इन्द्रले असुरहरूलाई भयभीत पारिरहेका होऊन् । यसपछि उनले विकर्णमाथि चौध बाण प्रहार गरेर उनीहरूको रथको ध्वजालाई काटी खसाले तथा घोडालाई मारिदिए । फेरि तीखो पारिएका कैययन् बाण विकर्णलाई लक्षित गरेर हाने तथा ती बाणहरू विकर्णको शरीरलाई छेडेर पृथ्वीमाथि खसे । विकर्णलाई घाइते भएको देखेर उसका अन्य भाइहरू अभिमन्यु आदि महारथीहरूमाथि आक्रमण गरे । क्रमशः...
कविताको फरक बाटो र फरक स्वादमा एक बसाइँ

Posted: 10 May 2019 09:29 AM PDT




सञ्जय मित्र
साहित्यको क्षेत्रमा अझ नेपाली साहित्यको क्षेत्रमा एउटा के मान्यता रहेको छ भने नेपाली पाठकहरूले सबैभन्दा कम पढ्ने विधा कविता हो तर सबैभन्दा बढी लेखिने र सबैभन्दा बढी छापिने विधा पनि कविता नै हो । साहित्यको विषयमा यस प्रकारको विरोधाभास सदैव र सम्भवतः सर्वत्र पाइन्छ ।
हुनत साहित्यको क्षेत्रमा लाग्नेहरूले अरूभन्दा आपूmलाई पृथक अस्तित्व दर्शाउन चाहन्छन् । यसलाई व्यक्तिगत शैली, निजत्व, पहिचान वा मौलिकता मान्ने गरिएको छ । काव्यसर्जकहरूले आपूmलाई अरूभन्दा पृथक देखाउन अनेक प्रयोग गर्दछन् । हेटौंडाका कवि गिरिजा अधिकारीले नेपाली काव्यको क्षेत्रमा गरेको प्रयोग भने सर्वथा भिन्न छ ।
करीब चार वर्षअघि कालेबुङबाट प्रकाशित २५ प्रतिवादमा भूमिका लेख्दै स्वागत नेपाल भन्छन्– कविताको क्षेत्रमा गिरिजा अधिकारीको हस्तक्षेप हो । अङ्कलाई लिएर लेखिएको विश्वमा पहिलो काव्यकृति हो । गिरिजाको नेपाली साहित्यमा हस्तक्षेप शुरू भएको छ । शब्दकोषका अर्थबाट शब्दले मुक्ति पाएका कविताको उपाधि रहेको नेपालले बताए ।
मान्छेलाई आपैंmले देखेको सपनाले मार्छ ।
काव्यकृतिको आमुख लेखिनुभन्दा पहिले यो वाक्य तीन टुक्रामा लेखिएको छ । परम्परागत कृतिहरूमा समर्पण हुने गरेको छ तर यसमा एउटा दार्शनिक चिन्तन छ । यसबाटै पनि यस कृतिमा दर्शनको प्रभाव उच्च छ । (यो दरबार हत्याकाण्डको दिनलाई स्मरण गर्दै लेखिएको कवितामा बारम्बार आएको खण्ड हो ।)
मेरो पहिलो कृतिको रूपमा पच्चीस डेङ (पच्चीस पाइलो) आएको थियो । कवि गिरिजाको कृतिको नाम पनि अङ्कमा लेखिएको छ २५ प्रतिवाद ।
लघु भन्न नमिल्ने मध्यमाकारको २५ प्रतिवादको मुख्य विशेषता भनेको अङ्कमा आधारित कविता हुनु र विद्रोहको नयाँ क्षेत्र पहिचान गर्नु हो । विद्रोहहरूप्रति पनि विद्रोहात्मक दृष्टिकोण तर अराजकताविहीन चिन्तन यस कृतिको सम्पत्ति हो ।
कविताका शीर्षकहरू नै शीर्षकभन्दा फरक छन् । पहिलो विद्रोह वा प्रयोग भन्नु नै शीर्षकको चयन गर्नु हो । कवितामा समेटिएका प्रत्येक शीर्षकले अङ्क बोकेको छ । जस्तो कि पहिलो शीर्षक छन्– सन् २०११ र अन्तिम शीर्षक छ– ० ।
अधिकांश कविता ऐतिहासिक पृष्ठभूमिका स्मरणीय तिथिमितिको सेरोफेरोमा केन्द्रित छन् । तिथिमितिप्रतिको दृष्टिकोण त सजिलै आएको छ । काव्यप्रवाहमा जे आकर्षण जे त्यसले कुनै पनि कवितालाई अन्त्यसम्म पढेर एकचोटि रोकेर सोच्न विवश बनाउँछ । कविको दृष्टिकोणसित सहमत होऊँ कि विद्रोह गरूँ ? दुवै चिन्तनको पार्थक्य आपूmमा पाठकले पाउँछन् । धेरै पुराना ऐतिहासिक तिथिमिति नभएकाले इतिहासको स्मृतिले आप्mनो परम्परागत धारणामा अलिकति पार्थक्य ल्याउन सक्ने सामथ्र्य राख्दछन् । आपूmले विश्वास गरेको इतिहासको अलिकति पुनर्मूल्याङ्कनको आवश्यकता रहेको स्वानुभूति गराउँछ कविताहरूले ।
सरकारले सर्वसाधारणको गुनासो सुन्न हेलो सरकारको नम्बर होओस् वा सगरमाथाको उचाइ, एक युगका बहुमूल्य अङ्कहरू पनि कवि अधिकारीको अभिव्यक्तिको साधन बनेका छन् ।
कतै नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्रको नम्बरमा कविता छ । कुनै कविता मोटरसाइकल नम्बरमाथि लेखिएको छ । कविताहरूको क्रम लेखिएको पातो हेर्दा अहिलेसम्मको नेपाली साहित्यमा लेखिएका सबै काव्यकृतिहरूको भन्दा पृथक छ । पहिलो हेराइमा त लाग्छ कि नेपाली भाषामा वा देवनागरी लिपिमा लेखिएको कृति नै होइन । कवितामाथि एउटा विद्रोह गरिएको यो काव्यकृतिले त्यस भनाइलाई पुनर्पुष्टि गरेको छ, जसमा भनिएको छ– जहाँ नपुगे रवि, त्यहाँ पुगे कवि ।
आप्mनो जन्ममिति, एउटा ठेलाको नम्बर, अमेरिकाको ट्वीन टावरमाथिको आक्रमणको दिन, संविधानसभा माग गरिएको दिन, सुगौली सन्धिको वर्ष, खेलाडीको जर्सी नम्बर पनि कवितामा कतै मार्मिक र कतै विद्रोही स्वर बोकेर आएका छन् ।
कविताहरूमध्ये कतिपयले राष्ट्रियता बोकेका छन् । कवि अधिकारीको राष्ट्रियतासम्बन्धी आप्mनै दृष्टिकोण
छ ।
९ तले धरहराबाट
हाम फाल्दैछ मेरो देश । (पृष्ठ ३०)
अभाव यसरी बोलेको छ–
थोपाथोपा जम्मा गरिएको पसिना
साइलेन्सरबाट उड्छ आकाशतिर
महँगीले कुद्नै नसकेर
चार्ज हुन्न ब्याट्री ।
नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्र पाउँदाको खुशी र त्यसलाई पढेर देखिएको अभावलाई कवि अधिकारीले यसरी संवेदनशील बनाउने गरी प्रस्तुत गर्दछन्–
तर,
मेरो आप्mनै नागरिकतामा
आमाको नाम लेख्ने कोलुम
खालीखाली देखेपछि
मैले पटकपटक
अभाव देखेको छु राष्ट्रियताको
मेरो २८/९५१ मा ।

के आमा भन्नु
राष्ट्रियता होइन ?
कविताप्रति नै फरक दृष्टिकोण नै उमार्ने क्षमतावान् २५ प्रतिवाद कृतिले कविता नपढ्नेलाई पनि बाध्य बनाउँछ । कवितामा निरशता पर्याप्त छ तर निरशतालाई आकर्षणले जितेको छ । उत्सुकताले हरेक कवितालाई पढ्नुपर्ने अनिवार्यता बनाइदिन्छ ।
जे लेखे पनि केही नहुँदा कविता हुन्छ भनेर कवितामाथि हल्का टिप्पणी गर्नेहरूमाथि एउटा जिम्मेवारी थप्छ यस कृतिले– जे लेखे पनि भन्नुको तात्पर्य के हो ? के लेख्ने कुनै विषयवस्तु सीमित हुन्छ त ? कवि अधिकारीले यस प्रकारका सबै टिप्पणीलाई खारेज गर्दछन् र नवीन माध्यता पनि स्थापित गर्दछन् । कविता शब्दमात्र होइन, कविता साहित्यमात्र होइन– यो अङ्क पनि हो, गणित पनि हो, अङ्कगणित पनि हो र गणितभन्दा काव्य साहित्य पृथक हुन सक्दैन । शब्द र अङ्कको सम्बन्ध स्थापित गर्ने दृष्टिकोण आवश्यक छ ।
आख्यान र ऐतिहासिक विषयवस्तुका कृतिहरू बढी पढ्न रुचाउने मलाई यो कृतिले एक बसाइँ खोस्न बाध्य बनायो । सामान्यभन्दा अलिकति फरक शैली र स्वादका काव्यकृतिमा पनि रमाउन चाहन्छु । यस कृतिभित्रका हरेक कविताको प्रत्येक शब्दलाई नपढी अगाडि बढ्नै सकिंदैन ।
लगभग दुई घण्टाले कविताप्रतिको दृष्टिकोण त परिवर्तन गर्दछ नै, कविताको नवीन स्वरूप देख्न पाइछ । कविता मस्तिष्कको सम्पत्ति पनि हो, हृदयको अक्षराङ्कन मात्र होइन भन्ने मान्यतालाई पुनः स्थापित गर्दछ।
यस कृतिका कतिपय प्रसङ्गले बारम्बार दोहो¥याउन बाध्य बनाउँछ । कविताको नयाँ परिभाषा खोज्न चाहनेहरूले आप्mनो पुस्तकालयमा यस कृतिलाई उच्च सम्मान दिन सक्छन् ।
ओझेल हुँदै एक महान् व्यक्तित्व

Posted: 10 May 2019 09:27 AM PDT

– उमाशङ्कर द्विवेदी


ततो दुःखतरं मन्ये किमन्यत् प्रभविष्यति । अद्याहं पितरं श्रुत्वा निहतं स्मः सुदुर्मतिः ।। पितामह भीष्मको अवसान भएको खबर सुनेर धृतराष्ट्रको मुखबाट निस्केको प्रथम उद्गार हो यो पङ्क्ति । अर्थात् मेरोलागि यसभन्दा महान् दुःखद कुरा के हुन सक्छ कि आप्mनो पितृ मारिएको समाचार सुनेर पनि म अभैm जीवित छु । पण्डित दीपनारायण मिश्रजीको अवसान भएको समाचार सुनेर सम्भवतः समस्त भोजपुरीभाषी समाजको ह्दयबाट पनि यही उद्गार उच्छवासित भएको हुन सक्दछ, हुनुपर्दछ । भोजपुरी भाषाको लागि पं. दीपनारायण मिश्रजीको व्यक्तित्व नै त्यस प्रकारको गरिमामय थियो ।
नेपालमा पञ्चायतकालअघि तथा पञ्चायतकालमा पनि नेपाली सरहदभित्र नेपाली भाषाबाहेक अन्य भाषा पनि बोलिन्छ भन्ने कुरालाई बङ्ग्याइन्थ्यो । त्यति बेला एउटा सरकारी नारा लगाइन्थ्यो– हाम्रो राजा हाम्रो देश, हाम्रो भाषा हाम्रो भेष, प्राणभन्दा प्यारो छ । नारा त राम्रै थियो, नाराको उद्देश्य तथा ताŒिवक अर्थ पनि असल नै थियो तर त्यसलाई तोडीमोडी विकृत पारिएको थियो । बहुभाषी, बहुल सांस्कृतिक हाम्रो प्यारो देशमा भाषा भन्नाले नेपाली भाषा मात्रको बोध हुन्थ्यो । तराई, पहाड र भित्री मधेशमा बोलिने मैथिली, भोजपुरी, अवधी, राई, किराँत, नेवारी आदि भाषालाई गौढ पारिएको थियो । सरकारी चलन–व्यवहारको भाषाको अग्रासनमा नेपाली भाषालाई विराजमान गराइएको थियो । कुनै पनि सभा, सम्मेलन, जुलुसमा अन्य भाषाको प्रयोगलाई प्रायः निषेध नै गरिएको थियो । त्यस्तो समयमा वीरगंजको शिक्षित व्यक्तित्वहरूले हप्तामा कम्तीमा एकचोटि भएपनि एकार्काको घरमा, बैठक कोठामा भेला भई भोजपुरी भाषा, साहित्य, संस्कृति आदिबारे चर्चा, गोष्ठी, विचार, विमर्श गर्ने गर्दथे । त्यसमा सामेल हुने प्रमुख व्यक्तित्वहरू हुन्थे– रामदेव द्विवेदी ‘अलमस्त’ (द्विवेदीजी तत्कालीन ठाकुर राम क्याम्पसमा हिन्दीका प्राध्यापक थिए, जसले भोजपुरी भाषाको क्रान्तिकारी गीत गाउँथे– इ कनहा राजा बिगाड देहलख देश के...), पं. दीपनारायण मिश्र, पं. रामचन्द्र चतुर्वेदी, रामचन्द्र गुप्ता, राजेन्द्रप्रसाद साह, मोहनप्रसाद गुप्ता, रेवती चौधरी, शिवशङ्करप्रसाद रौनियार, रामचन्द्रप्रसाद बर्णवाल आदि । एक दिन त्यस्तै एउटा गोष्ठीमा वीरगंजबाट एउटा भोजपुरी साहित्य सङ्कलन प्रकाशित गर्ने निर्णय भयो । नाम पनि तत्कालै जु¥यो– ‘सनेस’ । त्यस साहित्यिक सङ्गालोको लोगोको रूपमा एउटा पद्यात्मक छन्द नै राख्ने निश्चय भयो– ‘कण कण में भरल, शान्ति के सनेस ना होइत, सृष्टि के काम रुक जाइत, अगर उद्देश्य ना होइत । नभन्दै विसं २०२९ असोज महीनाबाट त्यस भोजपुरी साहित्यिक सङ्गालो ‘सनेस’को प्रकाशन प्रारम्भ भयो । त्यस सङ्गालोको सम्पादक थिए– पं. दीपनारायण मिश्र । सद्यः प्रकाशित यस सङ्गालोको सम्पादकीयको रूपमा निवेदन भनेर सम्पादकीय लेखिएको थियो, जसको मूल पाठ यस प्रकार रहेको थियो– निवेदन ‘सनेस के इ पहिलका सङ्कलन हम रउआ सामने राख रहल बानी, आशा बा अपने एकरा के अवश्य अपनाएब।
भोजपुरी में इ पहिलका सङ्कलन ह, एसे, आ ओहु में बहुत जल्दी में एकर प्रकाशन भइला के चलते एमें विभिन्न प्रकार के त्रुटि रह गइल होइ, जवना के अपने क्षमा कइल जाइ ।
साथ हीं ‘सनेस’ के तयार करे में जवन–जवन विषय के कमी रह गइल बा, ओकरा के अपने हमनी के बतावे के अवश्य कृपा कइल जाइ, जवना से कि दोसरा अङ्क में सुधार हो सके ।
काहे कि उचित सल्लाह आ आलोचना से हीं कवनो चिज के रूप में निखार आवेला ।
जनप्रिय नेपाल सरकार के द्वारा भोजपुरी के क्षेत्रीय भाषा के रूप में मान्यता मिल चुकल बा, आ पाठ्यक्रम में भी एगो भाषा के रूप में पढे वास्ते व्यवस्था कइल जा रहल बा । अपने एकरा के सब तरह से सहयोग दे के उन्नत भाषा के रूप में पहँुचावे के प्रयास करी ।
आईं, हमनी सभन मिल के नेपाल माता के मस्तक उँचा करे के कोशिश करीसन, आ कहींसन–
राष्ट्र भाषा नेपाली के जय ।
क्षेत्रीय भाषा भोजपुरी के जय ।।
यसपछि राजा वीरेन्द्रको शुभजन्मोत्सवको उपलक्ष्यमा सोही सालको पुस महीनामा सनेसको दोस्रो अङ्क प्रकाशित भयो । तत्कालीन नियमानुसार कुनै पनि पत्रपत्रिका प्रकाशित गरेर त्यसको पाँच प्रति तत्कालीन अञ्चलाधीशको कार्यालयमा स्वीकृतिको लागि बुझाउनुपर्दथ्यो । सो अनुसार पं. दीपनारायण मिश्रजीले सो पत्रिकाको पाँच प्रति लगेर सो कार्यालयमा बुझाए । त्यो शुक्रवारको दिन थियो । शनिवार सरकारी बिदा । आइतवार बिहानै पं. दीपनारायण मिश्रजीको कार्यस्थल (त्रिभुवन हनुमान मावि)मा दुईटा प्रहरी खटिएर गई उहाँलाई अञ्चलाधीश कार्यालयमा समातेर ल्याए । मुद्दा शाखामा उनको बयान लिन थालियो– क्या हो मिश्र ? राजा स्याल बस्ने मानमा राज होइबक्सन्छ त ? उनले बुझाएका सनेसको अङ्क हाकिमको अगाडि थियो । मिश्रजीको सातो गयो । सनेसको त्यो अङ्क राजाको शुभजन्मोत्सवको शुभ अवसरमा प्रकाशित गरिएको थियो । त्यसमा गद्य, पद्य गरेर १८ वटा रचना प्रकाशित भएका थिए । जम्मै राजाको गुणगान, यशोगान तथा प्रशस्ती गानले परिपूर्ण थिए । के भयो होला भनेर पण्डितजी गम्दै थिए । हाकिमले सो पत्रिकाको पृ. सं. ३७ खोलेर देखाउँदै भने– यो के हो ? राजा के मान में, प्रजा के शान बा । त्यस पृष्ठमा वीरगंज नगर पञ्चायत वडा नं. ७ का मोहनलाल गुप्ता (एमए, बिएड) एवं ‘शोधकर्ता’ले लेखेको सोही शीर्षकको कविता प्रकाशित थियो । त्यो कविता वास्तवमा भन्ने हो भने राजा र नेपाल देशको बारेमा यशोगानकै रूपमा लेखिएको र प्रकाशित भए तापनि भोजपुरी भाषा नबुभ्mने कुनै ठेट पहाडी शाखा अधिकृतले राजाको मानको अर्थ स्याल बस्ने ओडारको रूपमा लिएका थिए । पण्डितजीले त्यसको अर्थ राम्ररी सम्झाइबुझाइ गरेपछि बल्ल हाकिमको चित्त बुभ्mयो र पत्रिका प्रकाशित भयो । (यो प्रसङ्ग पङ्क्तिकारले स्वयम् पण्डितजीकै मुखबाट सुनेको हो ।)
समय/असमय प्रकाशित हुँदै, विभिन्न बाधा–व्यवधान पार गर्दै यो पत्रिका दुई वर्षसम्म प्रकाशित भइरह्यो, तर सातौं अङ्कसम्म प्रकाशित भएर सम्पादकमण्डल आपसी समस्यामा परेर असमयमैं सनेस पत्रिकाको अवसान भयो । सनेस पत्रिका बन्द हुनुको कारण जे भएपनि भोजपुरी भाषाप्रेमी पं. दीपनारायण मिश्र चुप्प लागेर बसेनन् । रानीको शुभजन्मोत्सवको अवसर पारी उनको सम्पादकत्वमा ‘समाद’ नामक अर्को भोजपुरी पत्रिका पुनः प्रकाशित भयो तर दुर्भाग्यवश सो पत्रिका पनि अल्पायुमैं बन्द भयो । समाद पत्रिका बन्द भएपनि कार्तिक महीनाको गोपाष्टमीको अवसर पारी प्रत्येक वर्ष भोजपुरी साहित्यिक गोष्ठीहरू मिश्रजीकै सक्रियतामा भइ नै रहे । त्यति बेलासम्म भोजपुरीप्रेमी अन्य व्यक्तित्वहरू यस क्षेत्रमा लागिपरे तथा यस भाषाको विकास हँुदै गयो । आजको स्थितिमा भोजपुरी भाषामा शैक्षिक संस्थानहरूमा भोजपुरी भाषाको पठनपाठन हुनुपर्दछ भन्ने पं. दीपनारायण मिश्रजीको सपना अधूरो नै रहेको देखिन्छ । हामी भोजपुरी भाषाप्रेमीहरूले मिश्रजीको सो सपना साकार पार्न कटिबद्ध भएर लाग्नुपर्ने आवश्यकता महसूस गर्दै भोजपुरी दृश्यपटलबाट ओझेल हुँदै गइरहेका पं. दीपनारायण मिश्रजीप्रति अश्रुपूर्ण श्रद्धाञ्जलि अर्पण गरौैं ।
निजी सम्पत्ति ठानिन्छन् सामुदायिक विद्यालयलाई

Posted: 10 May 2019 09:24 AM PDT


वैद्यनाथ ठाकुर
नयाँ वर्ष २०७६ को सुरूआतसँगै चर्चाको शिखरमा छन्, सामुदायिक तथा निजी आवासीय विद्यालयहरू । एकातर्पm पढ्ने उमेरका तीन लाखभन्दा बढी बालबालिका अभैm पनि विद्यालयमा आउन सकेका छैनन् । अर्काेतिर अपाङ्गमैत्री विद्यालय अभैm पनि बन्न सकेको देखिंदैन । चरम गरीबीले निर्धन परिवारका बालबालिकाहरू आर्थिक विपन्नता तथा जीवनप्रतिको परम्परागत दृष्टिकोणले गर्दा शिक्षाको उज्यालो घामबाट वञ्चित छन् । यस्तोमा यतिबेला देशैभरि भर्ना अभियान चल्दैछ । विद्यार्थीहरूलाई आकर्षित गर्न खाजाको व्यवस्था गरिएको छ । विगत पाँच
प्रदेश नं २ पछाडि परेकोमा मुख्यमन्त्री गद्दीद्वारा चिन्ता Posted: 10 May 2019 09:42 AM PDT प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/ प्रदेशस्तरीय खानेपानी तथा सरसफाइ स्वच्छता समितिको आयोजनामा खुला दिसामुक्त अभियानसम्बन्धी कार्यशाला एवं अन्तत्र्रिmया शुक्रवार सम्पन्न भएको छ । वीरगंजमा आयोजित कार्यक्रमको उद्घाटन गर्दै प्रदेश नं २ का मुख्यमन्त्री लालबाबू राउत गद्दीले दुनियाँ कहाँबाट कहाँ पुगिसक्यो तर यहाँका जनतालाई सरसफाइको पाठ पढाउनु दुःखद भएको बताए । उनले देश अहिले पूर्णरूपमा खुला दिसामुक्त घोषणा अभियानमा रहेको र सबैभन्दा पछाडि प्रदेश नं २ रहेकोमा चिन्ता व्यक्त गरे । उनले भने– “ठोस योजनासहित अभियन्ताहरूलाई तत्काल के कस्तो सहयोग चाहिन्छ, चालू आवको मसान्तसम्म के कति शौचालय बनाउन सकिन्छ, सो कार्यमा सहयोग गर्छु । यहाँका जनतालाई सबै कुरा सिकाउनुपर्छ ।” कार्यक्रममा सहभागीहरूले अन्य प्रदेशको तुलनामा प्रदेश नं २ धेरै पछाडि परेको बताए । यहाँका जनता मानसिकरूपमा तयार नभएको कारण शौचालय बनाउन आनाकानी गरिरहेको आरोप लगाए । सन् २०१४ देखि अभियानको रूपमा सञ्चालन भएको तर अहिलेसम्म पूर्णरूपले खुला दिसामुक्त घोषणा नहुनु दुःखद भएको बताए । कार्यक्रममा प्रस्तुत गरिएको तथ्याङ्क अनुसार बारामा ७ हजार घरधुरी र पर्सामा ४,३१६ घरधुरीमा शौचालय बनाउन बाँकी छ । पर्सामा ११२ वटा वडा रहेको र सोमध्ये ९४ वटा वडा खुला दिसामुक्त घोषणा भएको र १८ वटा वडा खुला दिसामुक्त हुन बाँकी छ । १४ वटा स्थानीय तहमध्ये महानगरको ९ वटा वडा खुला दिसामुक्त हुन बाँकी रहेको जानकारी गराइएको थियो । पर्सा जिल्लाको धोबिनी गापा शौचालय बनाउन पछि परेको र पर्सागढी नपा, ठोरी, जगरनाथपुर, छिपहरमाई गापा पूर्णरूपले खुला दिसामुक्त घोषणा भएको जानकारी गराइएको थियो । जिल्ला समन्वय समिति, पर्साका सभापति नेक महमदको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रममा जिसस बाराका अध्यक्ष नवलकिशोर सिंह, प्रदेश नं २ का स्वच्छता अभियानका अभियन्ता सलाउद्दीन अहमद, नेपाल पत्रकार महासङ्घका प्रदेश अध्यक्ष दीपेन्द्र चौहानलगायतले मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए । कार्यक्रममा देवेन्द्र झा, जकी अन्सारी, नमस्तेलाल श्रेष्ठलगायतले कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए । मेयर–मुख्यमन्त्रीबीच आरोप–प्रत्यारोप कार्यक्रममा मेयर विजय सरावगी तथा मुख्यमन्त्री गद्दीबीच आरोप–प्रत्यारोप भएको थियो । मेयर सरावगीले प्रदेश सरकारको काम कर्तव्यप्रति स्थानीय तह खुशी नरहेको आरोप लगाए । रु ५ लाखसम्मको योजना प्रदेश सरकारले विकास गर्न दिएकोमा दुःख व्यक्त गर्दै मेयर सरावगीले प्रदेश सरकारले पठाएको सशर्त रकम कुनै कामको नभएको बताए । सशर्त रकम पठाउँदा विभिन्न झमेला भएको बताए । महानगरको मेयर भएको २० महीना पुग्दा आपूm असफल हुनुको कारण प्रदेश सरकार, नीति नियम, महानगरका कर्मचारी, जनप्रतिनिधि रहेको मेयरले आरोप लगाए । कर्मचारीहरूले भत्ता, जनप्रतिनिधिले सुविधा खोजेर सबै काममा अवरोध गरेको मेयर सरावगीको आरोप थियो । प्रदेश सरकारप्रति कडारूपमा प्रस्तुत भएका मेयर सरावगीको प्रश्नको जवाफ दिंदै मुख्यमन्त्री गद्दीले निर्वाचित प्रतिनिधिले के गर्दैछन्, जनतालाई सबै थाहा छ तर आपूm ठीक भएको र सबैलाई बेठीक ठान्नु जायज नरहेको बताए । उनले पैसाले बुद्धि आउँदैन, त्यसको लागि अध्ययनको आवश्यकता रहेको बताए । कसको काम गर्ने क्ष्Fमता कति छ, त्यो समाजले हेरिरहेको छ । मुख्यमन्त्री गद्दीले सामाजिक काममा राजनीति र पार्टीको कुरा गरेर कुरा बङ्ग्याउनु गलत रहेको टिप्पणी गरे । काम गर्न नआएपछि कर्मचारी र निर्वाचित प्रतिनिधिमाथि आरोप लगाउनु गलत भएको मुख्यमन्त्रीले बताए । मुख्यमन्त्रीद्वारा वृद्धाश्रमको शिलान्यास Posted: 10 May 2019 09:41 AM PDT प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/ प्रदेश नं २ का मुख्यमन्त्री लालबाबू राउत गद्दीले वीरगंज महानगरपालिका–१६ मा निर्माण हुन लागेको ज्येष्ठ नागरिक वृद्धाश्रममा सक्दो सहयोग गर्ने बताएका छन् । नगवामा आयोजित शिलान्यास कार्यक्रममा मुख्यमन्त्री गद्दीले भवन निर्माणमा प्रदेश सरकारले निरन्तर सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे । नगवाको दक्षिणपट्टि भुटनदेवी मन्दिरको पूर्वपट्टिको खाली जग्गामा २२ सय वर्ग फुटमा वृद्धाश्रम निर्माण हुँदैछ । करीब रु ४ करोडको लागतमा निर्माण हुने वृद्धाश्रममा प्रदेश सरकारले चालू आवमा रु ५० लाख लगानी गरेको छ । उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष्F कृष्ण श्रेष्ठको सभापतित्वमा शुरू भएको कार्यक्रममा प्रदेशसभा सदस्य सिंहासन साह कलवार, करिमा बेगम, केन्द्रीय सदस्य वीरेन्द्र यादव, वडाध्यक्ष श्यामबाबूलगायतले मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए । प्रअले निष्कासनको धम्की दिएपछि छात्राहरूमा रुवाबासी Posted: 10 May 2019 09:40 AM PDT प्रस, सेढवा, २७ वैशाख/ नेपाल राष्ट्रिय मावि भिखमपुरमा अध्ययनरत छात्राहरूलाई प्रधानाध्यापकले निष्कासनको धम्की दिएका छन् । छात्राहरूले विद्यालयमा शौचालयको समुचित व्यवस्था नभएको, पुस्तक वितरण नगरिएको, विद्यालयको भौतिक संरचनाको मर्मतसम्भार नगरिएको, फर्निचर यथोचित नभएकोलगायतका गुनासाहरू धोबिनी गाउँपालिकाका प्रमुख सुरेशप्रसाद कुर्मीसमक्ष राखेका थिए । छात्राहरूले हिजो गापा प्रमुखसमक्ष समस्या राखेको विषयलाई लिएर विद्यालयका प्रअ अमरुल्लाह आलमले निष्कासनको धम्की दिएको छात्राहरूले गुनासो गरेका छन् । कक्ष्Fा ९ मा अध्ययनरत छात्रा चाँदनी कुमारीले विद्यालय प्रशासनले समस्या समाधान नगरेको हुँदा गापाको ध्यानाकर्षण गराइएको र सो गराउँदा प्रअले निष्कासनको धम्की दिएको बताइन् । उनले कक्ष्Fाकोठामा झ्याल, ढोका नहुँदा हुरीबतासको बेला अध्ययनमा निकै समस्या हुने गरेको बताइन् । यसैगरी फर्निचरको अभावमा छात्राहरू कक्षाकोठामा उभिएर पढ्नुपर्ने अवस्था रहेको, छात्राहरूको लागि समुचित शौचालयको व्यवस्था नगरिएको, एउटा मात्र शौचालय रहेको र त्यसमा ठूलो सङ्ख्यामा रहेका छात्राहरू लामबद्ध भएर लामो समयसम्म बस्नुपर्ने अवस्था भएकोले सोको निराकरणको लागि गापाको ध्यानाकर्षण गराइएको चाँदनीले रुँदै बताइन् । छात्राहरूलाई प्रअले निष्कासनको धम्की दिएपछि आज सो विद्यालयमा छात्राहरूबीच रुवाबासी भएको थियो । छात्राहरूको गुनासो सम्बन्धमा प्रअ आलमसँग बुझ्दा उनले विद्यालय समयमा छात्राहरू कहींकतै जाँदा जानकारी गराएर जानुपर्नेमा सो नगरेकाले सामान्य झपारेको मात्र बताए । उनले एक साताभित्र पुस्तकको समस्या समाधान हुने बताउँदै छात्राहरूको लागि एउटा मात्र शौचालय हुँदा समस्या भएको स्वीकारे । उनले आर्थिक अभावको कारण विद्यालयको भौतिक संरचनामा सुधार गर्न नसकिएको र स्थानीय तहले विद्यालयको स्तरोन्नतिका लागि कुनै पहल नगरेको गुनासो गरे । नेराप्रावि भिखमपुरमा १ हजार २ सय विद्यार्थी अध्ययनरत छन् । तर धेरैजसो विषयगत शिक्ष्Fकको अभाव छ । स्थानीय तह गठन भएको डेढ वर्ष बितिसक्दा पनि मातहतका विद्यालयहरूको भौतिक संरचना सुधारमा ध्यान दिइएको छैन । सिम्रौनगढमा लामखुट्टेविरुद्ध अभियान Posted: 10 May 2019 09:38 AM PDT प्रस, सिम्रौनगढ, २७ वैशाख/ सिम्रौनगढ नगरपालिकाले लामखुट्टेविरुद्ध अभियान शुरू गरेको छ । ११ वटै वडामा लामखुट्टेविरुद्ध अभियान शुरू भएको स्वास्थ्य उपसंयोजक राजेन्द्रप्रसाद साहले बताए । अभियान वैशाख १६ गतेदेखि शुरू भएको र ११ वटै वडामा सञ्चालन हुने उनले बताए । दुईवटा वडामा स्प्रे गरिएको र ९ वटा वडामा स्प्रे गरिने बताए । लामखुट्टेको कारण मलेरिया, कालाज्वर, डेंगुजस्ता खतरनाक रोग हुने सम्भावना रहेकोले नपाले लामखुट्टेविरुद्ध अभियान शुरू गरेको हो । बढ्दो गर्मीसँगै वृद्धि भएको लामखुट्टे अहिले अत्यधिक गर्मीको कारण केही कमी आएको छ । अत्यधिक जाडो र गर्मीमा लामखुट्टेको लार्भा हुर्किन नसक्दा लामखुट्टेको सङ्ख्या वृद्धि हुन पाउँदैन । औसतमा लामखुट्टेको आयु १५ दिन हुने र अत्यधिक गर्मी र जाडोमा लार्भा उत्पादन हुन नसक्दा लामखुट्टेको सङ्ख्या घट्ने गर्छ । बाराको धरमपुरमा धर्मको कुरालाई लिएर विवाद, परम्परा नमान्दा अवधेश यादवका परिवार विस्थापित Posted: 10 May 2019 09:37 AM PDT प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/ बाराको सुवर्ण गाउँपालिका–६ धरमपुर टोलका अवधेश यादवको घरपरिवारलाई परम्परागत हिन्दू धर्म नमानेर आधुनिक हिन्दू धर्म अवलम्बन गरेको कसूरमा गाउँका अगुवा भनाउँदाहरूले सामाजिक बहिष्कार गरेपछि उनीहरू विस्थापित हुनुपरेको छ । अवधेशले पिता अनुठा यादवको वैशाख १५ गते मृत्यु भएपछि बुबाले अपनाएको कबिरपन्थी (सतसाहेब) अनुसार सात दिनमा काजक्रिया सम्पन्न गरेका थिए । उनले सातौं दिनसम्म गीता–महाभारत पाठ गराएका थिए । तर गाउँका पूर्व वडाध्यक्षहरू विद्यानन्द यादव, ह्दयनारायण राउत, रामाधार राउत, रघुनाथ चौरसियासहित भरोसी राउत, गणेश यादव, मुंसी यादव, बैधनाथ गिरी, श्रीनिवास बरै, रामाश्रे राउतलगायत १२ जनाले परम्परागत हिन्दू धर्म–संस्कृति पालना नगरेको भन्दै अवधेशका परिवारलाई सामाजिक बहिष्कारको घोषणा गरेका थिए । उर्दी जारी गर्दै सामाजिक बहिष्कार गर्दा अवधेशका परिवारसँग समाजको बोलचाल बन्द, उनीहरूको घरमा आउजाउ बन्द, खेतबारीमा काम गर्न बन्द र उर्दीको उल्लङ्घनकर्तालाई ३० हजार रुपैयाँ दण्ड गर्ने घोषणा गरेका थिए । बुबाको अन्तिम संस्कारदेखि नै अगुवाहरूले आप्mना गतिविधि बढाएको र काजक्रिया गरुन्जेलसम्म पनि गाउँमा बसिनसक्नु अवस्था पारेपछि वैशाख २२ गते नै गाउँ छोडेर हेटौंडा–८ मा बस्न आएको अवधेशले बताए । उर्दी जारी गरेपछि गाउँका दुईजना भुवनेश्वर पासवान र दिनेशलाल यादव अवधेशको घरखेतमा काम गरेको कसूरमा अगुवाहरूले उनीहरूलाई पनि सामाजिक बहिष्कारको घोषणा गरेका थिए । तर दुवैजनाले पहिलोपटकको गल्ती भनेर गाउँसभामा माफी मागेपछि उनीहरूविरुद्धको निर्णय फिर्ता लिइएको थियो । अवधेशले भने गाउँमा रहेको रुचि राइस मिल, विन्ध्वा गल्ला भण्डारको कारोबार छाडेर हेटौंडामा जग्गा भएकोले आमा, पत्नी, भाइ–बुहारी, छोराछोरी, भतिजाभतिजीसहित नौजनाको परिवार विस्थापित हुनुपरेको छ । तर सामाजिक बहिष्कार र विस्थापित गराएका आरोपीमध्ये पूर्व वडाध्यक्ष विद्यानन्द यादवले सामाजिक बहिष्कार गरेको स्वीकारे पनि अन्य दण्ड आदि अस्वीकार गरे । उनले भने– अनुठाजीको मृत्युमा दाहसंस्कारका लागि गएका आफन्तजन, गाउँटोलका मानिसहरूको भनाइ अवधेशले नमानेपछि अन्तिम संस्कार सम्पन्न भएपछि सबैजना फिर्ता आए । त्यसपछि काजक्रिया पनि परम्परागतरूपमा नभएपछि गाउँका सबैजना बसेर उसलाई आप्mनो तरीकाले धर्म मान्न दिने र हामीले आप्mनो परम्परा निर्वाह गर्ने भन्दै निर्णय भएको बताए । अवधेशको परिवारसँग कसैले कुनै सामाजिक, धार्मिक व्यवहार नगर्ने निर्णय पनि भएको बताए । उनले सामाजिक निर्णयमा दण्ड जरिवानाको कतै चर्चा नगरिएको पुष्टि गरे । यादवले अवधेशको परिवार तीन/चार वर्षदेखि हेटौंडामा बस्दै आएको र उनको रुचि राइस मिल तथा गल्ला भण्डार बरियारपुरका बिन्दा भन्नेले हेर्दै आएको बताए । वडाध्यक्ष शिवधारी दास तत्वाले घटना सम्बन्धमा अनभिज्ञता जाहेर गरे । उनले मृत्युदेखि पगरीप्रथाबाट दाहसंस्कारसम्मको कुरा सुनेको तर बहिष्कारको जानकारी आपूmलाई नगराइएको बताए । घटना भएको वडा आप्mनो भएपनि वडा कार्यालयदेखि २ किलोमिटर टाढा पर्ने बताउँदै यसबारेमा सोधखोज गर्ने बताए । फोटोपत्रकार श्रेष्ठलाई पितृशोक Posted: 10 May 2019 09:35 AM PDT प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/ फोटोपत्रकार पङ्कज श्रेष्ठलाई पितृशोक परेको छ । श्रेष्ठका पिता पूर्णबहादुर श्रेष्ठको शुक्रवार दिउँसो ७२ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ । विगत केही महीनादेखि अस्वस्थ रहँदै आएका श्रेष्ठ दुई दिनअघि नेशनल मेडिकल कलेजबाट उपचारपछि घर फिर्ता भएका श्रेष्ठको आज निधन भएको हो । श्रेष्ठ वीरगंजको पुराना फोटोग्राफर हुन् । श्रेष्ठले आदर्शनगरमा लामो समयसम्म नेपाल स्टुडियो सञ्चालन गरेका थिए । औद्योगिक ग्रामको लागि जग्गा छुट्याउने Posted: 10 May 2019 09:35 AM PDT प्रस, निजगढ, २७ वैशाख/ निजगढमा औद्योगिक ग्राम तथा अन्य प्रयोजनका लागि ऐलानी, पर्ती जग्गाको नाप, नक्शा गरी जग्गा छुट्याउन शुक्रवार सरोकारवाला पक्षसँग अन्तत्र्रिmया गरेको छ । निजगढ नगरपालिका वडा नं ९ मा रहेको ऐलानी, पर्ती जग्गाको यकिन पहिचान गरी जग्गाको नाप, नक्शा गरी जग्गा छुट्याउने कार्य शुरू गरिएको निजगढ नगरप्रमुख सुरेशकुमार खनालले जानकारी दिए । सो वडामा रहेको बकैयाखोलालगायत क्षेत्रमा रहेका ऐलानी, पर्ती जग्गालाई छुट्याइने र निजगढलाई सुहाउँदो उद्योग सञ्चालनका लागि प्रयोग गर्न दिइने नगरप्रमुख खनालले भने । ऐलानी, पर्ती जग्गालाई कोही कसैले कुनै किसिमबाट जग्गाधनी प्रमाणपुर्जा निकालिएको रहेछ भने पनि प्रक्रियामा गई त्यस्ता जग्गालाई नगरपालिकाले बदर गराइ नपाको मातहतमा ल्याउने तयारीसमेत भइरहेको उनले जानकारी गराए । सोही वडामा करीब दुई दशकयतादेखि सञ्चालनमा आइरहेका क्रसर उद्योगहरूलाई पनि उचित व्यवस्थापन गर्नेतर्पm निजगढ नगरपालिका अग्रसर भइरहेको बताउँदै त्यस स्थानमा वैज्ञानिक ढङ्गबाट शहीद हीरालाल खेलमैदानलाई व्यवस्थित गर्ने, बसपार्कलगायतका संरचना निर्माण गरी व्यवस्थित निजगढ बनाउनुपर्ने आवश्यकता रहेको भन्दै सम्बन्धित निकायहरूसँग परामर्श भइरहेकोसमेत उनले बताए । कार्यक्रममा निजगढ नगरउपप्रमुख लीलादेवी लामिछाने, वडा नं ९ अध्यक्ष सुदर्शन बडाल, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत विशकसेन ढकाल, बेनीबहादुर मोक्तान, महेशी कुमर, उद्धव चौलागाईं, रवि बर्तौला, सागर तामाङलगायतले मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए । निजगढ नगरपालिकाको आयोजनामा भएको सो अन्तत्र्रिmयामा स्थानीय राजनीतिक दल, सङ्घसंस्थाका प्रतिनिधि, क्रसर व्यवसायी, वडाका नागरिक, सञ्चारकर्मीलगायत सहभागी थिए । कार्यक्रमको सञ्चालन शम्भु चौरसियाले गरेका थिए । विद्यालय र कलेजबीच भाषण प्रतियोगिता Posted: 10 May 2019 09:34 AM PDT प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/ प्याब्सन अन्तर्गतका १० वटा विद्यालय र २ वटा कलेज मिलेर गठन भएको वाहिनी ग्रुप अफ इन्स्टिच्यूशनद्वारा वीरगंजमा भाषण प्रतियोगिता सम्पन्न भएको छ । वीरगंजस्थित नेशनल इन्फोटेक कलेजको सभाहलमा आयोजित प्रतियोगितामा ५, ६ र ७ कक्षाको समूह ‘ए’मा गौतम माविका गौरव उपाध्याय प्रथम, गौतम माविकी महालक्ष्मी चौधरी द्वितीय र जीवनज्योति माविका प्रकाश यादव तृतीय भए भने कक्षा ८, ९ र १० कक्षाको समूह ‘बी’मा श्रेया कुर्मी प्रथम, गौतमका आदित्य कुशवाहा द्वितीय र ज्ञानज्योतिका रिसिका साह तृतीय भएका थिए । विजयी विद्यार्थीहरूलाई प्रमाणपत्रसहित ट्रफी हस्तान्तरण गरिएको थियो । वाहिनी समूहका सदस्य विद्यालय मिनील्यान्ड माविका निर्देशक लालबाबू पटेलको सभापतित्व र वीरगंज महानगर शिक्षा प्रशासन महाशाखाका प्रमुख अरविन्दलाल कर्णको प्रमुख आतिथ्यमा सम्पन्न प्रतियोगिताको निर्णायकमण्डलमा नेकपाका नेता रहबर अन्सारी र डिएभिआरबी केडिया स्कूलका प्रिन्सिपल त्रिदेव उपाध्याय रहेका थिए । वीरगंजमा शिक्षा क्षेत्रको अस्वस्थ प्रतिस्पर्धालाई हटाउन र गुणस्तरीय शिक्षाको लागि यो समूह गठन भएको गौतम माविका प्रबन्ध निर्देशक सोनम लामाले बताए । यस समूह अन्तर्गत विपिसी र एनआई दुई कलेज तथा १० वटा विद्यालयमा गौचम, माउन्ट एडमन्ड, चिल्ड्रेन्स वल्र्ड, जीवनज्योति, आदर्श स्कूल, ज्ञानज्योति, अल्पाइन, मिनील्यान्डलगायत रहेका छन् । कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि कर्णले बालबालिकाले मञ्चमा आआप्mनो अभिव्यक्ति निर्धक्क भएर प्रस्तुत गर्नु नै उनीहरूको जीत भएको बताए । उनले विद्यार्थीहरूलाई मञ्चमा अभिव्यक्ति दिंदा हिचकिचाउन नहुने बताए । भाषणकलामा अब्बल बन्न ऐनामा अभ्यास गरी हाउभाउका साथ विभिन्न उदाहरणका साथ पेश गरिएका अभिव्यक्तिले सबैको मन छुने गरेकोले त्यसतर्पm अभ्यास गर्न वक्ताहरूले विद्यार्थीहरूलाई सुझाव दिएका थिए। वीरगंजका व्यापारी लालबाबूको फर्ममा छापा Posted: 10 May 2019 09:32 AM PDT प्रस, परवानीपुर, २७ वैशाख/ राजस्व अनुसन्धान कार्यालय पथलैयाले वीरगंजका व्यापारी लालबाबू गुप्ता भनिने प्रेमकुमार गुप्ताको दुईवटा फर्ममा छापा मारी सबै कागजात नियन्त्रणमा लिएको छ । वीरगंजको बिर्तास्थित नापी कार्यालयअगाडि रहेको उनको घरमैं रहेको मा अम्बे भण्डार र अमर इन्टरनेशनल गरी दुईवटा फर्ममा छापा मारेको राजस्व अनुसन्धान कार्यालय पथलैयाका प्रमुख राजनकुमार बिसीले जानकारी गराए । राजस्व विभागको निर्देशन अनुसार व्यापारी गुप्ताको खरीद–बिक्री रजिस्टर, स्टक, बील, भौचर, चेक, लेजरलगायत कागजात नियन्त्रणमा लिई आइतवार कार्यालयमा उपस्थित हुन पत्र काटेको उनले बताए । विभागमा उनले कम समयमा ट्रेडिङ व्यवसायको नाममा दर्जनौं व्यवसायीको पैसा ठगी गरी अर्बौंको सम्पत्ति जोडेको राजस्व विभागमा उजुरी परेपछि विभागले उनको फर्मको अनुसन्धान थालेको हो । दुईवटा फर्म गुप्ता र निजकी पत्नी रिनादेवीको नामबाट सञ्चालित छन् । दिउँसो ३ बजे राजस्व अनुसन्धान कार्यालय पथलैयाका अनुसन्धान अधिकृत चुडामणि बस्यालको नेतृत्वमा वीरगंज आएको टोलीले छापा मारी सबै कागजात नियन्त्रणमा लिएको हो । स्रोतका अनुसार भारतीय मूलका गुप्ताले २०६४ सालमा नेपाली जन्मसिद्ध नागरिकता लिई ट्रेडिङ व्यापार शुरू गरेको र २०७६ सम्म वीरगंजमा ७ कित्ता जग्गा र काठमाडौंमा २ कित्ता जग्गा जोडेको विभागमा उजुरी परेको थियो । गुप्ताले व्यापारलाई ठगीधन्दा बनाएको वीरगंजका व्यवसायीहरूले आरोप लगाएका छन् । वीरगंजका एकजना व्यापारीका अनुसार उनले वीरगंजका दर्जनौं व्यवसायीको पैसा पचाएर अर्बौंको सम्पत्ति जोडेको बताए । “शुरूशुरूमा उनी नगदमैं कारोबार गर्छन्, त्यसपछि आधा पैसा दिन्छन्, त्यसपछि करोडौं रुपैयाँ पचाउँछन्,” ट्रेडिङ कारोबार गर्ने उनका निकटतम एक व्यवसायीले भने,“त्यस्ता ठगहरूलाई अवश्य कारबाही हुनुपर्छ ।” ४० वटा ईरिक्सामाथि कारबाई Posted: 10 May 2019 09:32 AM PDT प्रस, वीरगंज, २७ वैशाख/ व्यवस्थित वीरगंज अभियान अन्तर्गत शुक्रवार एकै दिन ४० वटा ईरिक्सामाथि कारबाई भएको छ । इजाजत अनुसारको स्टिकर नराखेको, ब्लुबूक, सवारीचालक अनुमतिपत्र नभएका ईरिक्शालाई नियन्त्रणमा लिएर कारबाई शुरू गरेको अभियानका उपाध्यक्ष प्रकाश खेतानले बताए । वीरगंजमा सञ्चालित ईरिक्शालाई रूट अनुसारको स्टिकर प्रदान गरेको र आवश्यक कागजातका साथै सवारीचालक अनुमतिपत्र नलिएर ईरिक्शा सञ्चालन गरेको गुनासाका आधारमा आज अपराह्न ४ बजेदेखि घण्टाघरमा ट्राफिक र प्रहरीसमेतको सहयोगमा ईरिक्शाविरुद्ध चेकजाँच अभियान सञ्चालन गरेको उनले बताए । यसअघि गरिएको चेकजाँचमा नाबालकहरूले समेत ईरिक्शा सञ्चालन गरेको पाइएको थियो । सोक्रमलाई न्यूनीकरण गर्न आज घण्टाघरमा चेकजाँच गरिएको र त्यसमा ४० वटा रिक्सा कारबाईमा परेको अभियानका सहसंयोजक खेतानले बताए । भीष्मपर्व–४२ Posted: 10 May 2019 09:30 AM PDT उमाशङ्कर द्विवेदी धृष्टद्युम्नले हेरे– जसरी आँधीले वृक्षहरूलाई भाँचिदिन्छ, त्यसरी नै भीमसेनले शत्रुसेनाको संहार गरिरहेका थिए तथा उनको गदाको चोटले रथी, घोडचढी, पैदल र हात्तीसवारहरू आर्तनाद गरिरहेका थिए । तत्पश्चात् उनको छेउमा पुगेर धृष्टद्युम्नले उनलाई आप्mनो रथमा बसालेर अङ्कमाल गर्दै आश्वासन दिए । अनि तपाईंका छोराहरूले धृष्टद्युम्नमाथि बाणवर्षा गर्न थाले । धृष्टद्युम्न अद्भुत प्रकारले युद्ध गर्ने खालका थिए । शत्रुहरूको बाणवर्षाले उनलाई अलिक पनि व्यथा भएन, उनले सबै योद्धाहरूलाई आप्mनो बाणबाट बिधि दिए । यसपश्चात् पनि तपाईंका पुत्रहरूलाई आइलाग्न लागेको देखेर महारथी दु्रपदकुमारले ‘प्रमोहनास्त्र’ नामक अस्त्रको प्रयोग गरे । त्यसको प्रभावले सबै नरवीरहरू मूर्छित भइहाले । द्रोणाचार्यले यो समाचार सुनेर शीघ्र नै त्यस स्थानमा आइपुगे । उनले देखे भीमसेन र धृष्टद्युम्न रणमा मज्जाले विचरण गरिरहेका थिए र तपाईंका जम्मै पुत्रहरू अचेत भई सोत्तर परिरहेका थिए । अनि आचार्यले प्रज्ञास्त्रको प्रयोग गरेर मोहनास्त्रको निवारण गरिदिए । यसबाट उनीहरूमा पुनः प्राणशक्ति आइपुग्यो र ती महारथीहरू उठेर भीम र धृष्टद्युम्नको सामु पुनः युद्ध गर्नको लागि आइ डटे । यता राजा युधिष्ठिरले आप्mना सैनिकहरूलाई बोलाएर भने– अभिमन्यु आदि बा¥ह महारथीहरू कवच आदिबाट सुसज्जित भएर आप्mनो शक्तिभरिको प्रयत्न गरेर भीम र धृष्टद्युम्नको छेउमा जाऊन र उनीहरूको समाचारबारेमा पत्तो लगाऊन्, मेरो मन उनको लागि ठूलो सन्देहमा परेको छ । युधिष्ठिरको आज्ञा सुनेर सबै पराक्रमी योद्धाहरू ‘बेस’ भनेर आज्ञानुसार हिंडे । त्यति बेला मध्याह्न भइसकेको थियो । धृष्टकेतु, द्रौपदीका पुत्रहरू तथा केकयदेशीय वीर अभिमन्युलाई अगि पारेर बडो भारी सेनाको साथ हिंडे । उनीहरूले सूचीमुख व्यूह बनाएर कौरव सेनाको व्यूह भेदन गरेर कौरवसेनाभित्र छिरे । कौरव योद्धाहरूलाई भीमसेन र धृष्टद्युम्नले पहिलेबाट नै भयभीत तथा मूर्छित पारिदिएका थिए, त्यसैले उनीहरूले यिनीहरूलाई रोक्नमा समर्थ भएनन् । भीमसेन र धृष्टद्युम्नले अभिमन्यु आदि वीरहरूलाई आपूmछेउ आएको देखेर उनी धेरै प्रसन्न भए र बडो उत्साहका साथ तपाईंको सेनाको संहार गर्न थाले । यत्तिकैमा दु्रपदकुमारले आप्mनो गुरु द्रोणाचार्यलाई अकस्मात् त्यहाँ आइरहेको देखे । अनि तपाईंका पुत्रहरूलाई मार्ने विचार त्यागेर भीमसेनलाई केकयको रथमा बसालेर अस्त्रहरूको पारगामी द्रोणाचार्यमाथि धावा गरे । उनलाई आपूmतिर आइरहेको देखेर आचार्यले एउटा बाण हानेर उनको धनुषलाई काटिदिए र चारवटा बाण हानेर उनको चारवटै घोडाहरूलाई मारेर सारथिलाई पनि यमराजको घरमा पठाइदिए । अनि महाबाहु धृष्टद्युम्न त्यस रथबाट हाम्फालेर अभिमन्युको रथमा गई बसे । त्यति बेला पाण्डवसेना थुर्रर कामे, आचार्य द्रोणले आप्mनो तीखो बाण हानेर उनीहरूलाई क्षुब्ध पारिदिए । अर्कोतिरबाट महाबली भीष्मजीले पनि पाण्डवसेनाको संहार गर्न थाले । सञ्जयले भने– तदन्तर सूर्यदेवमाथि संन्ध्याको रातो छाया पर्न थालेपछि दुर्योधनले भीमसेनको वध गर्ने मनसुबाले उनीमाथि धावा गरे । आप्mनो अटल बैरीलाई आपूmतिर आइरहेको देखेर भीमसेनको क्रोधको सीमा रहेन । उनी भन्न थाले– आज मैले त्यो अवसर पाइहाले, जसको धेरै दिनदेखि प्रतीक्षा गर्दै थिएँ, यदि तिमीले युद्धलाई छाडेर भागेनौं भने आज म अवश्य नै तिम्रो वध गर्नेछु । माता कुन्तीले जुन कष्ट झेल्नुप¥यो, हामीहरूले जुन वनवास भोग्नुप¥यो तथा द्रौपदीले जुन अपमानको दुःख सहनुप¥यो, ती जम्मैको प्रतिशोध आज तिमीलाई मारेर लिनेछु । यति भनेर भीमसेनले धनुष चढाइ दुर्योधनतिर बल्दै गरेको अग्निशिखाको समान छब्बीस बाण हाने । अनि दुईटा बाण हानेर उनको सारथिलाई मारिदिए, चारवटा बाण हानेर उनको घोडाहरूलाई मारिदिए तथा दुईटा बाण हानेर छत्र र छवटा बाण हानेर ध्वजालाई काटिदिए । यसपछि उनकै सामु उभिएर उच्च स्वरले सिंहनाद गर्न थाले । यत्तिकैमा कृपाचार्य आएर दुर्योधनलाई आप्mनो रथमाथि बसाले । भीमसेनले उनलाई सा¥है घाइते र व्यथित पारिदिएका थिए, त्यसैले उनी रथको पछिल्लो भागमा बसेर विश्राम गर्न थाले । तत्पश्चात् भीमसेनलाई जित्ने अभिप्रायले कैययन् हजार रथको साथ जयद्रथ आइलागे । धृष्टकेतु, अभिमन्यु, द्रौपदीका पुत्रहरू र केकयदेशीय राजकुमारहरू तपाईंका पुत्रहरूसित युद्ध गर्न थाले । यसैबेला चित्रसेन, सुचित्र, चित्राङ्गद, चित्रदर्शन, चारूचित्र, सुचारु, नन्दक र अपनन्दक–यी आठ वीरहरूले अभिमन्युको रथलाई चारैतिरबाट घेरा हाले । यो देखेर अभिमन्युले प्रत्येकलाई पाँच/पाँच बाण हाने । अभिमन्युको यस पराक्रमलाई उनीहरूले सहन गर्न नसकेर अभिमन्युमाथि तीक्ष्ण बाणहरूको वर्षा गर्न थाले । अनि त अभिमन्युले आप्mनो त्यो पराक्रम देखाए, जसबाट तपाईंका सैनिकहरू कामे । मानौं देवासुर सङ्ग्राममा बज्रपाणि इन्द्रले असुरहरूलाई भयभीत पारिरहेका होऊन् । यसपछि उनले विकर्णमाथि चौध बाण प्रहार गरेर उनीहरूको रथको ध्वजालाई काटी खसाले तथा घोडालाई मारिदिए । फेरि तीखो पारिएका कैययन् बाण विकर्णलाई लक्षित गरेर हाने तथा ती बाणहरू विकर्णको शरीरलाई छेडेर पृथ्वीमाथि खसे । विकर्णलाई घाइते भएको देखेर उसका अन्य भाइहरू अभिमन्यु आदि महारथीहरूमाथि आक्रमण गरे । क्रमशः... कविताको फरक बाटो र फरक स्वादमा एक बसाइँ Posted: 10 May 2019 09:29 AM PDT सञ्जय मित्र साहित्यको क्षेत्रमा अझ नेपाली साहित्यको क्षेत्रमा एउटा के मान्यता रहेको छ भने नेपाली पाठकहरूले सबैभन्दा कम पढ्ने विधा कविता हो तर सबैभन्दा बढी लेखिने र सबैभन्दा बढी छापिने विधा पनि कविता नै हो । साहित्यको विषयमा यस प्रकारको विरोधाभास सदैव र सम्भवतः सर्वत्र पाइन्छ । हुनत साहित्यको क्षेत्रमा लाग्नेहरूले अरूभन्दा आपूmलाई पृथक अस्तित्व दर्शाउन चाहन्छन् । यसलाई व्यक्तिगत शैली, निजत्व, पहिचान वा मौलिकता मान्ने गरिएको छ । काव्यसर्जकहरूले आपूmलाई अरूभन्दा पृथक देखाउन अनेक प्रयोग गर्दछन् । हेटौंडाका कवि गिरिजा अधिकारीले नेपाली काव्यको क्षेत्रमा गरेको प्रयोग भने सर्वथा भिन्न छ । करीब चार वर्षअघि कालेबुङबाट प्रकाशित २५ प्रतिवादमा भूमिका लेख्दै स्वागत नेपाल भन्छन्– कविताको क्षेत्रमा गिरिजा अधिकारीको हस्तक्षेप हो । अङ्कलाई लिएर लेखिएको विश्वमा पहिलो काव्यकृति हो । गिरिजाको नेपाली साहित्यमा हस्तक्षेप शुरू भएको छ । शब्दकोषका अर्थबाट शब्दले मुक्ति पाएका कविताको उपाधि रहेको नेपालले बताए । मान्छेलाई आपैंmले देखेको सपनाले मार्छ । काव्यकृतिको आमुख लेखिनुभन्दा पहिले यो वाक्य तीन टुक्रामा लेखिएको छ । परम्परागत कृतिहरूमा समर्पण हुने गरेको छ तर यसमा एउटा दार्शनिक चिन्तन छ । यसबाटै पनि यस कृतिमा दर्शनको प्रभाव उच्च छ । (यो दरबार हत्याकाण्डको दिनलाई स्मरण गर्दै लेखिएको कवितामा बारम्बार आएको खण्ड हो ।) मेरो पहिलो कृतिको रूपमा पच्चीस डेङ (पच्चीस पाइलो) आएको थियो । कवि गिरिजाको कृतिको नाम पनि अङ्कमा लेखिएको छ २५ प्रतिवाद । लघु भन्न नमिल्ने मध्यमाकारको २५ प्रतिवादको मुख्य विशेषता भनेको अङ्कमा आधारित कविता हुनु र विद्रोहको नयाँ क्षेत्र पहिचान गर्नु हो । विद्रोहहरूप्रति पनि विद्रोहात्मक दृष्टिकोण तर अराजकताविहीन चिन्तन यस कृतिको सम्पत्ति हो । कविताका शीर्षकहरू नै शीर्षकभन्दा फरक छन् । पहिलो विद्रोह वा प्रयोग भन्नु नै शीर्षकको चयन गर्नु हो । कवितामा समेटिएका प्रत्येक शीर्षकले अङ्क बोकेको छ । जस्तो कि पहिलो शीर्षक छन्– सन् २०११ र अन्तिम शीर्षक छ– ० । अधिकांश कविता ऐतिहासिक पृष्ठभूमिका स्मरणीय तिथिमितिको सेरोफेरोमा केन्द्रित छन् । तिथिमितिप्रतिको दृष्टिकोण त सजिलै आएको छ । काव्यप्रवाहमा जे आकर्षण जे त्यसले कुनै पनि कवितालाई अन्त्यसम्म पढेर एकचोटि रोकेर सोच्न विवश बनाउँछ । कविको दृष्टिकोणसित सहमत होऊँ कि विद्रोह गरूँ ? दुवै चिन्तनको पार्थक्य आपूmमा पाठकले पाउँछन् । धेरै पुराना ऐतिहासिक तिथिमिति नभएकाले इतिहासको स्मृतिले आप्mनो परम्परागत धारणामा अलिकति पार्थक्य ल्याउन सक्ने सामथ्र्य राख्दछन् । आपूmले विश्वास गरेको इतिहासको अलिकति पुनर्मूल्याङ्कनको आवश्यकता रहेको स्वानुभूति गराउँछ कविताहरूले । सरकारले सर्वसाधारणको गुनासो सुन्न हेलो सरकारको नम्बर होओस् वा सगरमाथाको उचाइ, एक युगका बहुमूल्य अङ्कहरू पनि कवि अधिकारीको अभिव्यक्तिको साधन बनेका छन् । कतै नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्रको नम्बरमा कविता छ । कुनै कविता मोटरसाइकल नम्बरमाथि लेखिएको छ । कविताहरूको क्रम लेखिएको पातो हेर्दा अहिलेसम्मको नेपाली साहित्यमा लेखिएका सबै काव्यकृतिहरूको भन्दा पृथक छ । पहिलो हेराइमा त लाग्छ कि नेपाली भाषामा वा देवनागरी लिपिमा लेखिएको कृति नै होइन । कवितामाथि एउटा विद्रोह गरिएको यो काव्यकृतिले त्यस भनाइलाई पुनर्पुष्टि गरेको छ, जसमा भनिएको छ– जहाँ नपुगे रवि, त्यहाँ पुगे कवि । आप्mनो जन्ममिति, एउटा ठेलाको नम्बर, अमेरिकाको ट्वीन टावरमाथिको आक्रमणको दिन, संविधानसभा माग गरिएको दिन, सुगौली सन्धिको वर्ष, खेलाडीको जर्सी नम्बर पनि कवितामा कतै मार्मिक र कतै विद्रोही स्वर बोकेर आएका छन् । कविताहरूमध्ये कतिपयले राष्ट्रियता बोकेका छन् । कवि अधिकारीको राष्ट्रियतासम्बन्धी आप्mनै दृष्टिकोण छ । ९ तले धरहराबाट हाम फाल्दैछ मेरो देश । (पृष्ठ ३०) अभाव यसरी बोलेको छ– थोपाथोपा जम्मा गरिएको पसिना साइलेन्सरबाट उड्छ आकाशतिर महँगीले कुद्नै नसकेर चार्ज हुन्न ब्याट्री । नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्र पाउँदाको खुशी र त्यसलाई पढेर देखिएको अभावलाई कवि अधिकारीले यसरी संवेदनशील बनाउने गरी प्रस्तुत गर्दछन्– तर, मेरो आप्mनै नागरिकतामा आमाको नाम लेख्ने कोलुम खालीखाली देखेपछि मैले पटकपटक अभाव देखेको छु राष्ट्रियताको मेरो २८/९५१ मा । के आमा भन्नु राष्ट्रियता होइन ? कविताप्रति नै फरक दृष्टिकोण नै उमार्ने क्षमतावान् २५ प्रतिवाद कृतिले कविता नपढ्नेलाई पनि बाध्य बनाउँछ । कवितामा निरशता पर्याप्त छ तर निरशतालाई आकर्षणले जितेको छ । उत्सुकताले हरेक कवितालाई पढ्नुपर्ने अनिवार्यता बनाइदिन्छ । जे लेखे पनि केही नहुँदा कविता हुन्छ भनेर कवितामाथि हल्का टिप्पणी गर्नेहरूमाथि एउटा जिम्मेवारी थप्छ यस कृतिले– जे लेखे पनि भन्नुको तात्पर्य के हो ? के लेख्ने कुनै विषयवस्तु सीमित हुन्छ त ? कवि अधिकारीले यस प्रकारका सबै टिप्पणीलाई खारेज गर्दछन् र नवीन माध्यता पनि स्थापित गर्दछन् । कविता शब्दमात्र होइन, कविता साहित्यमात्र होइन– यो अङ्क पनि हो, गणित पनि हो, अङ्कगणित पनि हो र गणितभन्दा काव्य साहित्य पृथक हुन सक्दैन । शब्द र अङ्कको सम्बन्ध स्थापित गर्ने दृष्टिकोण आवश्यक छ । आख्यान र ऐतिहासिक विषयवस्तुका कृतिहरू बढी पढ्न रुचाउने मलाई यो कृतिले एक बसाइँ खोस्न बाध्य बनायो । सामान्यभन्दा अलिकति फरक शैली र स्वादका काव्यकृतिमा पनि रमाउन चाहन्छु । यस कृतिभित्रका हरेक कविताको प्रत्येक शब्दलाई नपढी अगाडि बढ्नै सकिंदैन । लगभग दुई घण्टाले कविताप्रतिको दृष्टिकोण त परिवर्तन गर्दछ नै, कविताको नवीन स्वरूप देख्न पाइछ । कविता मस्तिष्कको सम्पत्ति पनि हो, हृदयको अक्षराङ्कन मात्र होइन भन्ने मान्यतालाई पुनः स्थापित गर्दछ। यस कृतिका कतिपय प्रसङ्गले बारम्बार दोहो¥याउन बाध्य बनाउँछ । कविताको नयाँ परिभाषा खोज्न चाहनेहरूले आप्mनो पुस्तकालयमा यस कृतिलाई उच्च सम्मान दिन सक्छन् । ओझेल हुँदै एक महान् व्यक्तित्व Posted: 10 May 2019 09:27 AM PDT – उमाशङ्कर द्विवेदी ततो दुःखतरं मन्ये किमन्यत् प्रभविष्यति । अद्याहं पितरं श्रुत्वा निहतं स्मः सुदुर्मतिः ।। पितामह भीष्मको अवसान भएको खबर सुनेर धृतराष्ट्रको मुखबाट निस्केको प्रथम उद्गार हो यो पङ्क्ति । अर्थात् मेरोलागि यसभन्दा महान् दुःखद कुरा के हुन सक्छ कि आप्mनो पितृ मारिएको समाचार सुनेर पनि म अभैm जीवित छु । पण्डित दीपनारायण मिश्रजीको अवसान भएको समाचार सुनेर सम्भवतः समस्त भोजपुरीभाषी समाजको ह्दयबाट पनि यही उद्गार उच्छवासित भएको हुन सक्दछ, हुनुपर्दछ । भोजपुरी भाषाको लागि पं. दीपनारायण मिश्रजीको व्यक्तित्व नै त्यस प्रकारको गरिमामय थियो । नेपालमा पञ्चायतकालअघि तथा पञ्चायतकालमा पनि नेपाली सरहदभित्र नेपाली भाषाबाहेक अन्य भाषा पनि बोलिन्छ भन्ने कुरालाई बङ्ग्याइन्थ्यो । त्यति बेला एउटा सरकारी नारा लगाइन्थ्यो– हाम्रो राजा हाम्रो देश, हाम्रो भाषा हाम्रो भेष, प्राणभन्दा प्यारो छ । नारा त राम्रै थियो, नाराको उद्देश्य तथा ताŒिवक अर्थ पनि असल नै थियो तर त्यसलाई तोडीमोडी विकृत पारिएको थियो । बहुभाषी, बहुल सांस्कृतिक हाम्रो प्यारो देशमा भाषा भन्नाले नेपाली भाषा मात्रको बोध हुन्थ्यो । तराई, पहाड र भित्री मधेशमा बोलिने मैथिली, भोजपुरी, अवधी, राई, किराँत, नेवारी आदि भाषालाई गौढ पारिएको थियो । सरकारी चलन–व्यवहारको भाषाको अग्रासनमा नेपाली भाषालाई विराजमान गराइएको थियो । कुनै पनि सभा, सम्मेलन, जुलुसमा अन्य भाषाको प्रयोगलाई प्रायः निषेध नै गरिएको थियो । त्यस्तो समयमा वीरगंजको शिक्षित व्यक्तित्वहरूले हप्तामा कम्तीमा एकचोटि भएपनि एकार्काको घरमा, बैठक कोठामा भेला भई भोजपुरी भाषा, साहित्य, संस्कृति आदिबारे चर्चा, गोष्ठी, विचार, विमर्श गर्ने गर्दथे । त्यसमा सामेल हुने प्रमुख व्यक्तित्वहरू हुन्थे– रामदेव द्विवेदी ‘अलमस्त’ (द्विवेदीजी तत्कालीन ठाकुर राम क्याम्पसमा हिन्दीका प्राध्यापक थिए, जसले भोजपुरी भाषाको क्रान्तिकारी गीत गाउँथे– इ कनहा राजा बिगाड देहलख देश के...), पं. दीपनारायण मिश्र, पं. रामचन्द्र चतुर्वेदी, रामचन्द्र गुप्ता, राजेन्द्रप्रसाद साह, मोहनप्रसाद गुप्ता, रेवती चौधरी, शिवशङ्करप्रसाद रौनियार, रामचन्द्रप्रसाद बर्णवाल आदि । एक दिन त्यस्तै एउटा गोष्ठीमा वीरगंजबाट एउटा भोजपुरी साहित्य सङ्कलन प्रकाशित गर्ने निर्णय भयो । नाम पनि तत्कालै जु¥यो– ‘सनेस’ । त्यस साहित्यिक सङ्गालोको लोगोको रूपमा एउटा पद्यात्मक छन्द नै राख्ने निश्चय भयो– ‘कण कण में भरल, शान्ति के सनेस ना होइत, सृष्टि के काम रुक जाइत, अगर उद्देश्य ना होइत । नभन्दै विसं २०२९ असोज महीनाबाट त्यस भोजपुरी साहित्यिक सङ्गालो ‘सनेस’को प्रकाशन प्रारम्भ भयो । त्यस सङ्गालोको सम्पादक थिए– पं. दीपनारायण मिश्र । सद्यः प्रकाशित यस सङ्गालोको सम्पादकीयको रूपमा निवेदन भनेर सम्पादकीय लेखिएको थियो, जसको मूल पाठ यस प्रकार रहेको थियो– निवेदन ‘सनेस के इ पहिलका सङ्कलन हम रउआ सामने राख रहल बानी, आशा बा अपने एकरा के अवश्य अपनाएब। भोजपुरी में इ पहिलका सङ्कलन ह, एसे, आ ओहु में बहुत जल्दी में एकर प्रकाशन भइला के चलते एमें विभिन्न प्रकार के त्रुटि रह गइल होइ, जवना के अपने क्षमा कइल जाइ । साथ हीं ‘सनेस’ के तयार करे में जवन–जवन विषय के कमी रह गइल बा, ओकरा के अपने हमनी के बतावे के अवश्य कृपा कइल जाइ, जवना से कि दोसरा अङ्क में सुधार हो सके । काहे कि उचित सल्लाह आ आलोचना से हीं कवनो चिज के रूप में निखार आवेला । जनप्रिय नेपाल सरकार के द्वारा भोजपुरी के क्षेत्रीय भाषा के रूप में मान्यता मिल चुकल बा, आ पाठ्यक्रम में भी एगो भाषा के रूप में पढे वास्ते व्यवस्था कइल जा रहल बा । अपने एकरा के सब तरह से सहयोग दे के उन्नत भाषा के रूप में पहँुचावे के प्रयास करी । आईं, हमनी सभन मिल के नेपाल माता के मस्तक उँचा करे के कोशिश करीसन, आ कहींसन– राष्ट्र भाषा नेपाली के जय । क्षेत्रीय भाषा भोजपुरी के जय ।। यसपछि राजा वीरेन्द्रको शुभजन्मोत्सवको उपलक्ष्यमा सोही सालको पुस महीनामा सनेसको दोस्रो अङ्क प्रकाशित भयो । तत्कालीन नियमानुसार कुनै पनि पत्रपत्रिका प्रकाशित गरेर त्यसको पाँच प्रति तत्कालीन अञ्चलाधीशको कार्यालयमा स्वीकृतिको लागि बुझाउनुपर्दथ्यो । सो अनुसार पं. दीपनारायण मिश्रजीले सो पत्रिकाको पाँच प्रति लगेर सो कार्यालयमा बुझाए । त्यो शुक्रवारको दिन थियो । शनिवार सरकारी बिदा । आइतवार बिहानै पं. दीपनारायण मिश्रजीको कार्यस्थल (त्रिभुवन हनुमान मावि)मा दुईटा प्रहरी खटिएर गई उहाँलाई अञ्चलाधीश कार्यालयमा समातेर ल्याए । मुद्दा शाखामा उनको बयान लिन थालियो– क्या हो मिश्र ? राजा स्याल बस्ने मानमा राज होइबक्सन्छ त ? उनले बुझाएका सनेसको अङ्क हाकिमको अगाडि थियो । मिश्रजीको सातो गयो । सनेसको त्यो अङ्क राजाको शुभजन्मोत्सवको शुभ अवसरमा प्रकाशित गरिएको थियो । त्यसमा गद्य, पद्य गरेर १८ वटा रचना प्रकाशित भएका थिए । जम्मै राजाको गुणगान, यशोगान तथा प्रशस्ती गानले परिपूर्ण थिए । के भयो होला भनेर पण्डितजी गम्दै थिए । हाकिमले सो पत्रिकाको पृ. सं. ३७ खोलेर देखाउँदै भने– यो के हो ? राजा के मान में, प्रजा के शान बा । त्यस पृष्ठमा वीरगंज नगर पञ्चायत वडा नं. ७ का मोहनलाल गुप्ता (एमए, बिएड) एवं ‘शोधकर्ता’ले लेखेको सोही शीर्षकको कविता प्रकाशित थियो । त्यो कविता वास्तवमा भन्ने हो भने राजा र नेपाल देशको बारेमा यशोगानकै रूपमा लेखिएको र प्रकाशित भए तापनि भोजपुरी भाषा नबुभ्mने कुनै ठेट पहाडी शाखा अधिकृतले राजाको मानको अर्थ स्याल बस्ने ओडारको रूपमा लिएका थिए । पण्डितजीले त्यसको अर्थ राम्ररी सम्झाइबुझाइ गरेपछि बल्ल हाकिमको चित्त बुभ्mयो र पत्रिका प्रकाशित भयो । (यो प्रसङ्ग पङ्क्तिकारले स्वयम् पण्डितजीकै मुखबाट सुनेको हो ।) समय/असमय प्रकाशित हुँदै, विभिन्न बाधा–व्यवधान पार गर्दै यो पत्रिका दुई वर्षसम्म प्रकाशित भइरह्यो, तर सातौं अङ्कसम्म प्रकाशित भएर सम्पादकमण्डल आपसी समस्यामा परेर असमयमैं सनेस पत्रिकाको अवसान भयो । सनेस पत्रिका बन्द हुनुको कारण जे भएपनि भोजपुरी भाषाप्रेमी पं. दीपनारायण मिश्र चुप्प लागेर बसेनन् । रानीको शुभजन्मोत्सवको अवसर पारी उनको सम्पादकत्वमा ‘समाद’ नामक अर्को भोजपुरी पत्रिका पुनः प्रकाशित भयो तर दुर्भाग्यवश सो पत्रिका पनि अल्पायुमैं बन्द भयो । समाद पत्रिका बन्द भएपनि कार्तिक महीनाको गोपाष्टमीको अवसर पारी प्रत्येक वर्ष भोजपुरी साहित्यिक गोष्ठीहरू मिश्रजीकै सक्रियतामा भइ नै रहे । त्यति बेलासम्म भोजपुरीप्रेमी अन्य व्यक्तित्वहरू यस क्षेत्रमा लागिपरे तथा यस भाषाको विकास हँुदै गयो । आजको स्थितिमा भोजपुरी भाषामा शैक्षिक संस्थानहरूमा भोजपुरी भाषाको पठनपाठन हुनुपर्दछ भन्ने पं. दीपनारायण मिश्रजीको सपना अधूरो नै रहेको देखिन्छ । हामी भोजपुरी भाषाप्रेमीहरूले मिश्रजीको सो सपना साकार पार्न कटिबद्ध भएर लाग्नुपर्ने आवश्यकता महसूस गर्दै भोजपुरी दृश्यपटलबाट ओझेल हुँदै गइरहेका पं. दीपनारायण मिश्रजीप्रति अश्रुपूर्ण श्रद्धाञ्जलि अर्पण गरौैं । निजी सम्पत्ति ठानिन्छन् सामुदायिक विद्यालयलाई Posted: 10 May 2019 09:24 AM PDT वैद्यनाथ ठाकुर नयाँ वर्ष २०७६ को सुरूआतसँगै चर्चाको शिखरमा छन्, सामुदायिक तथा निजी आवासीय विद्यालयहरू । एकातर्पm पढ्ने उमेरका तीन लाखभन्दा बढी बालबालिका अभैm पनि विद्यालयमा आउन सकेका छैनन् । अर्काेतिर अपाङ्गमैत्री विद्यालय अभैm पनि बन्न सकेको देखिंदैन । चरम गरीबीले निर्धन परिवारका बालबालिकाहरू आर्थिक विपन्नता तथा जीवनप्रतिको परम्परागत दृष्टिकोणले गर्दा शिक्षाको उज्यालो घामबाट वञ्चित छन् । यस्तोमा यतिबेला देशैभरि भर्ना अभियान चल्दैछ । विद्यार्थीहरूलाई आकर्षित गर्न खाजाको व्यवस्था गरिएको छ । विगत पाँच
Like
10
26 Comments 0 Shares 142 Views 0 Reviews